In onderstaand overzicht staan de knelpunten en ambities waarvoor wij aanvullende middelen beschikbaar stellen. Het betreffen opgaven die niet binnen bestaande budgetten opgelost kunnen worden of waar dit onwenselijke consequenties heeft. We stellen voor deze knelpunten op te lossen door het beschikbaar stellen van extra beleidsmiddelen hiervoor. We lichten alle punten afzonderlijk toe.

1. Aanvullende zorgkosten Wmo & Jeugd
We worden geconfronteerd met forse tekorten binnen de WMO en Jeugdwet. De tekorten op jeugd en WMO kennen hun geschiedenis in de decentralisatie, waarbij het rijk naast het afstoten van taken, een forse korting heeft doorgevoerd. In hoofdlijnen komt het erop neer dat we meer met minder moeten doen. De middelen zijn afgenomen, terwijl de vraag naar ondersteuning in volume toeneemt, zowel bij Wmo als Jeugd. Ontwikkelingen zoals extramuralisering, de vergrijzing die gepaard gaat met grotere ondersteuningsbehoefte en de aanzuigende werking van WIJ , zorgen voor een toenemende vraag naar Wmo voorzieningen. Ook bij Jeugd zien we dat de vraag nog steeds onverminderd hoog is. Relatief veel kinderen groeien op in armoede, in gezinnen met meervoudige problematiek of hebben te maken met echtscheidingen en kindermishandeling. Ondertussen wordt er sinds 2015 fors bezuinigd op de Jeugdhulp. We stellen vanaf 2019 structureel extra middelen beschikbaar. In 2019 en 2020 betreft het respectievelijk 12,6 en 13,1 miljoen euro. Vanaf 2021 stellen 9,8 miljoen euro per jaar beschikbaar. We gaan ervan uit dat het Rijk haar verantwoordelijkheid neemt en de komende jaren aanvullende maatregelen beschikbaar stelt. In de paragraaf weerstandsvermogen hebben we dit betrokken bij de risico's vanaf 2020.

2. Terugdringen zorgkosten (inkoop jeugd, WIJ & OJG)
Om positieve lange termijneffecten te kunnen realiseren hebben we meerdere maatregelen in beeld gebracht. Hierbij zetten we in op een intensieve samenwerking met de diverse instellingen. De maatregelen zijn er mede op gericht de zorgkosten te beheersen. Voor de kosten voor het uitvoeren van de maatregelen stellen we in 2019 400 duizend beschikbaar oplopend tot circa 1,2 miljoen euro vanaf 2022. Concreet gaat het hierom de invoering van de Ondersteuner Jeugd en Gezin in de WIJ-teams en de huisartsenpraktijken. Bij dekkingsbronnen 2019-2022 (nr. 1) zijn de hiermee gerelateerde besparingen opgenomen.

3. Aanpak multiproblematiek (frictiekosten)

De komende periode richten wij ons op de aanpak van 240 multiprobleem gezinnen, waarbij we toewerken naar een duurzaam perspectief op verbetering. Met 1 gezin, 1 plan en 1 aanpak krijgen gezinnen de ondersteuning die nodig is; een stapeling van indicaties wordt zo voorkomen. De kosten gemoeid met deze aanpak bedragen in 2019 500 duizend euro en 250 duizend euro in 2020.

4. Afschaffen algemene voorziening huishoudelijke hulp (frictie)
Om meer grip op de toegang en toegekende uren te kunnen krijgen optimaliseren we de mogelijkheden voor huishoudelijke hulp en schaffen we de algemene voorziening huishoudelijke hulp af. De frictiekosten die hiermee gepaard gaan bedragen 660 duizend euro in 2019. Bij de dekkingsbronnen 2019-2022 (nr. 3) zijn de hiermee gerelateerde besparingen opgenomen.

5. Bijzondere Bijstand/Bewindvoering
Door het beroep dat statushouders doen op de voorzieningen van de bijzondere bijstand en de toegenomen kosten van bewindvoering is in 2019 en 2020 extra budget nodig. Door een daling van de instroom van vergunninghouders nemen de kosten geleidelijk af. In het raadvoorstel Beleidsregels bijzondere bijstand en tarieven beschermingsbewind dat februari 2018 is vastgesteld is besloten om (voor minima) de dienst beschermingsbewind te laten uitvoeren door de gemeente Groningen. Door beide ontwikkelingen wordt het tekort op termijn lager. We stellen voor 2019 1,2 miljoen euro beschikbaar en voor 2020 650 duizend euro.

6. Individuele inkomenstoeslag
Er is sprake van een structureel tekort dat in 2018 bovendien sterk is gegroeid ten opzichte van de voorgaande jaren. Het tekort en de groei daarvan houden verband met het groeiend aantal deelnemers aan de regeling. Steeds meer mensen met een bijstandsuitkering zitten langer dan 5 jaar in de bijstand en voldoen daardoor aan de voorwaarden voor de regeling. Ook de verhoging van de AOW-/pensioengerechtigde leeftijd speelt een rol. De regeling wordt via de bel- en Wij-teams bovendien steeds bekender, ook bij mensen met een minimuminkomen anders dan een bijstandsuitkering.  We stellen 270 duizend euro in 2019 extra beschikbaar aflopend tot structureel 190 duizend euro vanaf 2021.

7. Aanpak problematische doelgroepen
We zien knelpunten bij aanpak van problematische doelgroepen: Het gaat om personen van verward gedrag, doelgroep bij afbouw Tippelzone en ex-gedetineerden. Daarnaast is er een incidenteel knelpunt bij Bed, Bad en Brood. We stellen in 2019 168 duizend euro beschikbaar en vanaf 2020 structureel 98 duizend euro om deze knelpunten aan te pakken

8. Fietsenstalling V&D
Een aantrekkelijke, leefbare binnenstad bereiken we onder andere door meer ruimte te bieden aan voetgangers en de fietsers. We stellen daarom voor te investeren in een  fietsenstalling in de kelder van de voormalige V&D. We stellen in 2019 hiervoor 2 miljoen euro beschikbaar en vanaf 2020 300 duizend euro voor de exploitatie.

9. Tijdelijke maatregelen fietsenstallingen
We treffen tijdelijke maatregelen voor fietsenstallingen gezien de ervaren hinder van gestelde fietsen in de openbare ruimte. Voor deze tijdelijke maatregelen stellen we in 2019, 2020 en 2021 jaarlijks 300 duizend euro beschikbaar. Voor 2022 stellen we 250 duizend euro beschikbaar voor tijdelijke maatregelen fietsenstallingen.

10. Voetgangers
We willen we er beter voor zorgen dat voetgangers vrije doorgang hebben. Wandelen wordt onderdeel van het verkeersbeleid. Voor het opstellen van kaders en een programma voor Leefomgeving en Voetgangers stellen we 100 duizend euro beschikbaar in 2019.

11. Erfgoed
De geschiedenis van onze gemeente zegt iets over onze identiteit. Wij koesteren onze cultuurhistorie: de monumenten, de landschappen en de archeologie. Voor het uitvoeren van de erfgoednota stellen we vanaf 2020 100 duizend euro per jaar extra beschikbaar.

12. Leefkwaliteit (SIF voor groen) / beheer en onderhoud groen

Leefkwaliteit is een belangrijk thema en de komende tijd zal in het licht van de Next City het belang nog meer toenemen.  We geven een extra impuls aan de leefkwaliteit door het niveau van beheer en onderhoud in de gemeente te verhogen. Dit kunnen we realiseren door het verhogen van de ambitie op het gebied van groen en schoon en door het inrichten, renoveren en beheren van groene hotspots, aansluitend bij de omgevingsvisie Next City. We stellen in 2019 hiervoor 488 duizend euro beschikbaar en vanaf 2020 jaarlijks 688 duizend euro. Daarnaast stellen we voor uit het investeringsbudget SIF voor groen en bomen 500 duizend beschikbaar te stellen vanaf 2020 voor investeringen in de leefomgeving.

13. Leefomgeving
Voor 2019 stellen we 300 duizend euro beschikbaar voor klimaatadaptatie en groen. Hiermee gaan we werken aan het Uitwerkingsplan Klimaatadaptatie en het Groenplan. Beide plannen moeten richting geven aan de investeringen die we vanaf 2020 gepland hebben. Verder is dit budget bedoeld voor kansen om bij te dragen in groene en klimaatadapatieve projecten die in 2019 voorbij komen.

14. Plankosten
We stellen in 2020 t/m 2022 per jaar 50 duizend euro beschikbaar voor plankosten. Dit zijn kosten voor het werken in projecten die we niet direct vanuit het programma Leefkwaliteit initiëren, maar waar we wel plankosten moeten maken (inzet projectleider, ontwerper of andere adviseur) om extra groen of een impuls in de openbare ruimte voor elkaar te krijgen.

15. Motie parkeren Diepenring
Uw raad heeft een motie aangenomen waarin wordt gevraagd naar een voorstel om het aantal parkeerplekken aan de Diepenring te verminderen. Daarbij werd gevraagd de financiële, bereikbaarheids- en ruimtelijke consequenties van het ‘parkeervrij maken’ van de Diepenring in beeld te brengen. Bij de besluitvormingsstukken over het voorlopig ontwerp Kattenbrug en Sint-Jansstraat en Bussen over Oost en de vaste Kattenbrug is rekening gehouden met een vermindering van 64 parkeerplaatsen. Met het weghalen van die parkeerplekken verwachten we een inkomstenderving van 40 duizend euro vanaf 2020.

16. Kapitaallasten binnenstad
Het visiedocument Bestemming Binnenstad is vertaald in een Uitvoeringsprogramma op hoofdlijnen. Dit uitvoeringsprogramma is door uw raad vastgesteld en jaarlijks actualiseren we het programma. Bij de actualisatie is het aantal projecten toegenomen en is een kostenraming opgenomen voor een aantal projecten die eerder nog niet was uitgewerkt. Het betreft bijvoorbeeld onze ambities voor de Grote Markt, aanlooproute Sontplein, gebiedsontwikkeling Noordwand, et cetera. We stellen voor vanaf 2020 ieder jaar 180 duizend euro structureel hiervoor beschikbaar te stellen oplopend tot structureel 540 duizend vanaf 2022.

17. Aanvullen tekort rijksmiddelen BUIG
In de afgelopen jaren is er een tekort geweest op de Wet BUIG. Het tekort dat we voor de komende jaren verwachten wordt veroorzaakt door de verdeelsystematiek die een te klein aandeel in het macrobudget berekent voor de gemeente Groningen. In oktober 2018 is uw raad per brief geïnformeerd over de BUIG uitkering voor de periode 2019-2022. Het tekort voor 2019 is opgenomen in het meerjarenbeeld. We stellen ook vanaf 2020 extra middelen beschikbaar hiervoor.

18. Basisbaan
Voor mensen die nauwelijks een kans maken op de arbeidsmarkt experimenteren we de komende vier jaar met de basisbaan binnen verschillende sectoren, bijvoorbeeld ondersteunende taken in de wijk. Met de basisbaan willen we ook deze mensen perspectief bieden. We stellen hiervoor 250 duizend beschikbaar in 2019 en 700 duizend euro vanaf 2020.

19. Stadsbeheer proef
Een belangrijk deel van het onderhoud in de gemeente wordt momenteel uitgevoerd door circa 260 medewerkers die vallen onder de Wet Sociale Werkvoorziening. Met het van kracht worden van de Participatiewet is vanaf 2015 nieuwe instroom binnen deze groep niet meer mogelijk en neemt het aantal medewerkers binnen deze groep af. We vinden het onverminderd belangrijk om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een plek te bieden in het onderhoud van de gemeente en zoeken daarom naar andere vormen. In 2019 starten we met een concrete uitwerking van een proef daarin. We stellen voor deze proef in 2019 t/m 2022 jaarlijks 125 duizend euro beschikbaar.

20. Sociaal ondernemen
In 2017 heeft bureau Bries in opdracht van de arbeidsmarktregio een advies laten opstellen over sociaal ondernemen. Uitkomst van het onderzoek is o.a. dat in onze regio veel startups zijn maar relatief weinig doorontwikkelde sociale ondernemingen. Wij hebben dit onderzoek met uw raad besproken en stellen een actieplan op langs een viertal actielijnen met nieuwe activiteiten en versterking/ van bestaande activiteiten. Wij stellen hiervoor 50 duizend euro  beschikbaar in 2019 en vanaf 2020 100 duizend euro.

21. Intensivering begeleiding en participatie
We ontwikkelen een nieuw werkprogramma dat uitgaat van positief individueel maatwerk. We willen hiermee de instroom in de bijstand beperken en de uitstroom uit de bijstand versnellen. We stellen het zoeken naar en krijgen van werk centraal. Een scan van de arbeidsmarktwaarde maakt deel uit van de intake. Als het na 3 maanden niet gelukt is om werk te vinden, komt het Ontwikkelhuis in beeld. Hier wordt scholing en re-integratie geboden. Voor 2020 gaan we uit van extra kosten voor de intensivering van 2 miljoen euro dat jaarlijks afneemt met 500 duizend euro.

22. Energie
Uw raad heeft in het beleid (warmtevisie/routekaart) vastgesteld dat de gemeente een grotere rol moet hebben dan alleen regie voeren over de transitie in de gebouwde omgeving. De gemeente zou ook een rol moeten hebben van medefinancier en mede-investeerder, naast Rijk, corporaties, particulieren en bedrijfsleven. Achtergrond is de door de raad vastgestelde ambitie dat Groningen CO2-neutraal is in 2035. We zetten daarom in op verschillende onderdelen. Zo maken we wijkenergieplannen in opdracht van het Rijk in de transitie naar aardgasloze wijken, zonder dat daar op dit moment nog middelen tegenover staan.  We nemen deel aan de Regionale Energiestrategie, naast onze eigen inzet stelt ook het Rijk hiervoor middelen beschikbaar. We zetten middelen in voor het Windplatform en het Masterplan energie-landschap Meerstad Noord.

De omzetting van leningen aan WarmteStad naar inbreng eigen vermogen, leidt tot een verschuiving van rentelasten van WarmteStad. Dit is eerder gemeld aan uw raad. De structurele consequenties zijn 100 duizend euro. Daarnaast gaat het om toevoegingen aan het weerstandsvermogen gerelateerd aan de financiering van investeringen om in te spelen op WKO -ontwikkelingen.

23. Emissievrij wagenpark
We houden rekening met de opgaven van de energietransitie binnen de bedrijfsvoering. Voor ons heeft elektrisch rijden en rijden op waterstof de toekomst. Ons streven is vanaf 2023 te rijden met emissieloze wagens in de binnenstad. Realisatie van deze ambitie vraagt om een financiële impuls. We stellen voor 300 duizend euro vanaf 2020 beschikbaar te stellen.

24. Wijkvernieuwing (sociaal en fysiek)

In 2018 is een start gemaakt met een nieuwe vorm van wijkvernieuwing (“wijkvernieuwing 3.0”) voor de wijken Selwerd, Beijum, De Wijert en Indische buurt/De Hoogte en een mogelijke verbreding naar Vinkhuizen, Paddepoel (motie Raad) en eventueel Lewenborg . Doelstelling is om toe te werken naar een eigentijdse innovatieve wijkverbeteringsaanpak die een stevige financiële gemeentelijke inbreng vergt. De inzet is gericht op fysieke investeringen in de wijk (openbare ruimte, woonomgeving, inclusief klimaatadaptatie) en gelijktijdige investeringen op sociaal-maatschappelijk vlak en de plankosten (inclusief programmaleiding wijkvernieuwing). De hiervoor genoemde energietransitie geldt als belangrijke motor voor de wijkvernieuwing. In 2019 stellen we voor fysieke en sociale wijkvernieuwing 2,0 miljoen euro beschikbaar en in de jaren 2020 t/m 2022 jaarlijks 4,0 miljoen euro. Daarnaast stellen we 350 duizend structureel beschikbaar vanaf 2020 oplopend tot 700 duizend euro vanaf 2021.

25. Werklocaties
Groningen groeit , niet alleen in aantal inwoners maar ook in aantal banen. Onze regiofunctie neemt toe en daarmee de druk op de stedelijke regionale voorzieningen. De economie verandert continu. Bedrijven zijn gemiddeld kleiner, zijn meer gericht op (kennisintensieve) dienstverlening, werken samen aan opdrachten en innoveren met de kennisinstellingen en andere bedrijven in plaats achter gesloten deuren. We worden steeds internationaler (met studenten en kenniswerkers), maar ook steeds drukker met bezoekers en toeristen. Ondertussen neemt de druk op de kantorenmarkt, horeca-, leisuremarkt en detailhandelsruimte en bedrijfsruimtemarkt verder toe. Willen we deze (ruimtelijk-) economische groei (blijven) accommoderen en een aantrekkelijk vestigingsklimaat houden heeft dan staan we komende jaren voor een investeringsopgave om:

1. De groei te blijven faciliteren,
2. Een aantrekkelijke vestigingsplaats te blijven, en
3. Flexibel en wendbaar te kunnen inspelen op de veranderende economie.

We creëren investeringsruimte voor verbetering van het vestigingsklimaat, in het bijzonder ontwikkelen we een visie op het profiel van bedrijventerreinen. We werken daarbij samen met de regio, om het aanbod goed op de vraag af te stemmen. We stellen in 2020 125 duizend euro structureel beschikbaar oplopend tot 380 duizend euro in 2022. Daarnaast stellen we incidentele middelen beschikbaar in 2019 t/m 2022 (2019 en 2020: 300 duizend euro, 2021: 350 duizend euro en 2022: 200 duizend euro).

26. Stationsgebied
Naar verwachting is de gehele operatie van de Spoorzone medio 2023 gereed. Omdat het opstelterrein aan de zuidzijde dan is verwijderd en verplaatst naar Haren, biedt dit kansen om dit gebied te herontwikkelen. Voor dit gebied zijn de ambities alsmede de ontsluitingsprincipes vastgesteld, als opmaat voor een op te stellen ruimtelijk plan en een bestemmingsplan. De visie gaat uit van een autoluw duurzaam gebied met een stedelijke uitstraling waarin 24/7 reuring is, rond een centrale kern.  Het gebied wordt ontsloten via twee verkeersontsluitingen, via een insnijding op het Emmaviaduct voor de bus- en auto en via (een doorbraak van) de Parkweg voor het langzaam verkeer. Omdat de ambitie is om in het gebied geen auto’s in het zicht te hebben, gaat de visie uit van de realisatie van een parkeergarage onder het (toekomstige) busstation.  Deze parkeergarage is bedoeld om in het kader van de gebiedsontwikkeling aan de eerste parkeervraag te kunnen voldoen. Deze garage is nadrukkelijk niet bedoeld voor P&R, maar als voorziening voor bewoners en medewerkers in het gebied. Zo snel mogelijk na de oplevering van het hoofdstation willen we het eerste programma in het gebied aan de zuidzijde laten landen. Dit impliceert dat vooruitlopend hierop geïnvesteerd moet worden in de aanleg van de parkeergarage en de gebiedsontsluitingen. We stellen in 2021 400 duizend euro structureel beschikbaar en vanaf 2022 1,822 miljoen euro structureel.

27. Terugdringen autoverkeer, fiets & OV
We houden ook de komende jaren rekening met een financieringsbehoefte voor de verbetering van het fietsnetwerk en het openbaar vervoersysteem. Voor 2019 stellen we 225 duizend beschikbaar. Daarnaast stellen we 235 duizend euro structureel beschikbaar in 2020 oplopend tot 253 duizend euro in 2022.

28. Oosterhamrikzone
De investeringen in de infrastructuur zijn gericht op het verminderen van het aantal autobewegingen binnen de ring. Zo kunnen de luchtkwaliteit en de leefbaarheid fors verbeteren. In dit licht zoeken we naar alternatieven voor de autoverbinding door de Oosterhamrikzone (OHZ). Deze verbinding komt pas in beeld als alternatieven niet voldoen en alleen dan als de negatieve effecten van een autoverbinding in de omgeving substantieel worden opgevangen. De leefkwaliteit staat voorop en om deze zo goed mogelijk te borgen betrekken we belanghebbenden hierbij. We gaan verder met de planvorming van zowel de OHZ als de alternatieven, zodat we in 2021 een afgewogen besluit kunnen nemen. We stellen 250 duizend euro structureel beschikbaar vanaf 2021.

29. Uitvoeren woonvisie

De opgaven onder Groningen Groeit zijn gebaseerd op de Next City en recente meerjarenprogramma’s. Dat betekent onder andere: faciliteren van de groei van de gemeente, met leefkwaliteit als centraal thema (met een eigen programma). Dat vertaalt zich in een forse bouwopgave van 20.000 woningen (vooral binnenstedelijk), maatregelen om ondanks die groei de gemeente goed bereikbaar te houden met een veilige en gezonde leefomgeving en een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven. We stellen voor het uitvoeren van de woonvisie structureel middelen beschikbaar (2019: 175 duizend euro en 350 duizend euro vanaf 2020).

30. Stadshavens (voorheen Eemskanaalzone)
Uw raad heeft in april 2018 opdracht gegeven om voor deelgebied 1 (het gebied tussen Sontweg en Damsterdiep) een stedenbouwkundig plan en een daarbij horende gebiedsbegroting op te stellen.

Gezien het belang dat we toekennen aan het beschikbaar krijgen van gemengde woon-/werklocaties en de vraag in de markt, stellen we voor deze ontwikkeling door te zetten. De planning is erop gericht dat de uitvoering in 2020 kan starten. De kosten voor de bodemsanering en de niet aan de grondexploitatie toe te rekenen kosten schatten we op 20 tot 60 miljoen euro. We houden rekening met tekort door vanaf 2020 cumulatief jaarlijks 200 duizend euro beschikbaar stellen.

31. Onderwijshuisvesting

Een groot deel van de schoolgebouwen van het basis- speciaal en voortgezet onderwijs is ouder dan 40 jaar. Deze voldoen lang niet altijd meer aan de huidige onderwijskundige inzichten, de huidige energetische uitgangspunten, kunnen niet meer met inzet van regulier onderhoud kwalitatief op peil worden gehouden. Voor de nieuwe raadsperiode wordt in de loop van 2019 een nieuw Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) 2019-2022 opgesteld. In dat nieuwe IHP willen we met alle schoolbesturen en de nieuwe gemeenteraad de ambities vastleggen. We stellen hiervoor een extra structurele bijdrage beschikbaar van 1,5 miljoen euro in 2020 oplopend tot 2,5 miljoen euro vanaf 2021. Bij de dekkingsbronnen 2019-2022 (nr. 9) wordt het budget voor onderwijsinnovatie hiervoor gedeeltelijk ingezet.

32. Huisvesting Vrijdag
De huidige indeling naar disciplines (theater, beeldend en muziek) van de VRIJDAG gebouwen staat een meer inhoudelijke samenwerking tussen de disciplines, samenwerking met externe partijen en daarmee vernieuwing in de weg. De taken en activiteiten zijn nu verspreid over twee gebouwen in de Groninger binnenstad en een gebouw nabij het Noorderplantsoen. Huisvesting op één plek in de binnenstad heeft de voorkeur. Vooruitlopend op definitieve huisvesting Vrijdag is 250 duizend euro gereserveerd.

33. Beheer en onderhoud synagoge
De Stichting Oude Groninger Kerken heeft in 2009 het beheer en onderhoud van de Synagoge in de Folkingestraat overgenomen. Bij die overname is afgesproken dat de SOGK van de gemeente een jaarlijkse bijdrage ontvangt voor de kosten van beheer , onderhoud en de eigenaarslasten. Onze insteek was dit te bekostigen vanuit middelen voor monumentenzorg maar dit is niet volledig mogelijk. We stellen voor in 2019 en 2020 32,5 duizend euro beschikbaar te stellen.

34. Cultuurpas en marketing
Bij de bespreking van de Cultuurnota 2017-2020 heeft uw raad een motie aangenomen over een onderzoek naar de mogelijkheden van een cultuurpas. De kosten voor de pas voor bewoners willen we graag laag houden om cultuurparticipatie te stimuleren. Een deel van de kosten van de pas bestaan uit transactiekosten en ander deel uit campagne kosten. We stellen voor in 2019 en 2020 hiervoor 25 duizend euro beschikbaar te stellen.

35. Broedplaatsen en ateliers
Er wordt een stijgende behoefte aan ruimte voor broedplaatsen (de creatieve sector is de snelst groeiende sector uit ons gemeentelijk speerpuntenbeleid) voorzien en afnemende beschikbaarheid. De Quickscan Broedplaatsenbeleid en ateliers laat zien dat we maatregelen moeten nemen om het creatieve en innovatieve klimaat, dat juist kon gedijen bij de goedkope ruimte in leegstaand vastgoed, te kunnen behouden. We stellen voor in 2019 en 2020 hiervoor 132,5 duizend euro beschikbaar te stellen.

36. Subsidies en bijdragen instellingen
We stellen in 2019 108 duizend euro beschikbaar en in 2020 94 duizend euro voor ophogen van het budget Urban House, Noordpool Orkest, structurele subsidie Prime en de tijdelijke subsidie Music & Fun.

37. Cultuurnota
Voor 2019 en 2020 hebben we inzet van de middelen voor cultuur geprioriteerd. Vanaf 2021 zullen de beschikbare middelen worden betrokken bij de integrale afweging van de cultuurnota.  

38. Co-investeringsfonds Sport
Uw raad heeft het co-investeringsfonds sportaccommodaties ingesteld. Het fonds is bedoeld voor uitbreiding en nieuwbouw van sportaccommodaties en voor cofinanciering van investeringen van sportclubs. Het fonds wordt gevoed uit de intensiveringsmiddelen sport (structureel 150  duizend euro per jaar) en de vrijval kapitaallasten sport. Het structurele deel is reeds ingezet en de incidentele voeding droogt op door een andere afschrijvingssystematiek. We stellen daarom voor structureel 175 duizend euro beschikbaar te stellen. Daarnaast stellen we incidenteel 75 duizend en 67 duizend beschikbaar in 2019 en 2020 voor het Co-investeringsfonds sport.

39. Combinatiefunctionarissen
Goed bewegingsonderwijs en laagdrempelige naschoolse beweeg/sportactiviteiten zijn belangrijke pijlers binnen Bslim. We bereiken hiermee kinderen in de aandachtsgebieden (Bslim-wijken) voor wie sporten en bewegen niet vanzelfsprekend is. In het Beleidskader Bslim3 hebben we als doel geformuleerd kwalitatief goed bewegings-onderwijs te bieden voor elk kind in de stad. Hiermee willen we invulling geven aan de motie ‘elke school een vakdocent’. We vinden dat elk kind recht heeft op goed bewegingsonderwijs en laagdrempelig sportaanbod. Zeker in een tijd, waarin uit onderzoeken blijkt dat leerlingen steeds minder vaardig zijn op het gebied van lichamelijke oefening, is aandacht voor een gezonde actieve leefstijl voor kinderen in de hele stad van belang. Met deze middelen willen we ook de inzet van buurtsportcoaches voor kwetsbare doelgroepen financieren. We stellen voor vanaf 2019 hiervoor 150 duizend euro beschikbaar te stellen.

40.  Vervangen kunstgrasvelden
Uit onderzoek blijkt dat er risico’s zijn voor het milieu bij toepassing van SBR rubbergranulaat in de kunstgrasvelden. De korrels verspreiden zich naar de omgeving en er vindt uitloog (van met name zink) plaats naar onder andere het drainagewater en de oorspronkelijke bodem op langere termijn. Er zijn geen gezondheidsrisico’s voor de mens. We hebben besloten te kiezen voor een andere toplaag en milieumaatregelen. De investeringen om 7 kunstgrasvelden in 2019 te renoveren leiden tot aanvullende kapitaalslasten. Wij stellen voor hiermee rekening te houden en in 2020 8 duizend euro beschikbaar te stellen oplopend tot 95 duizend euro in 2022.

41. Capaciteit Toezicht & Handhaving openbare ruimte
Al langere tijd wordt er gesproken over de benodigde toezicht- en handhavingscapaciteit voor onze gemeente. Uit de laatste veiligheidsmonitor blijkt dat het qua veiligheid goed gaat. Toch blijft op veel handhavingsterreinen de toenemende druk op toezicht- en handhaving bestaan. Wij stellen 250 duizend euro hiervoor in 2019 beschikbaar. Vanaf 2020 stellen we structureel 300 duizend euro beschikbaar. (De overheadkosten van het SSC zijn inbegrepen in de beschikbaar gestelde middelen).

42. Capaciteit Toezicht & Handhaving overig
Voor de uitbreiding van VTH-taken op het gebied van ondermijning, Bibob en Damocles stellen we in 2019 50 duizend euro beschikbaar en vanaf 2020 100 duizend euro. Voor de doorontwikkeling van de meldkamer van Stadstoezicht en een permanente inrichting van het VeiligheidsTeam voor evenementen stellen we in 2020 100 duizend euro beschikbaar. (De overheadkosten van het SSC zijn inbegrepen in de beschikbaar gestelde middelen).

43. Gebiedsgericht werken
Gebiedsgericht werken is een bij gemeentelijk beleid te bevorderen en ondersteunen. Daarnaast jagen we hiermee een integrale gemeentelijke aanpak van opgaven in wijken aan. Voor de uitvoering van de programma's stellen we extra middelen beschikbaar. Voor 2019 is dit 300 duizend euro en voor de jaren 2020 t/m 2022 stellen we 2,150 miljoen euro beschikbaar.

Daarnaast stellen we middelen beschikbaar voor gebiedsgericht werken vanuit budgetten van verschillende programmabudgetten. We stellen 1,075 miljoen euro beschikbaar voor het onderbrengen van Haren en ten Boer bij gebiedszaken. Vanaf 2019 stellen we structureel 1,257 miljoen euro beschikbaar. De dekking van de extra middelen voor gebiedsgericht werken is afkomstig uit verschillende bestaande programmaonderdelen. (zie dekkingsbronnen 2019-2022, nr. 11).

44. Digitale dienstverlening
De digitalisering van de samenleving heeft een grote impact op de gemeente. Deze impact betreft met name de veranderende interactie met burgers, de grotere rol van data in de taakuitvoering, de transitie naar gemeentebrede en overheidsbrede dienstverlening en de noodzaak van continue innovatie en aanpassing aan veranderende verwachtingen van de maatschappij. Deze veranderingen kunnen deels binnen de organisatie worden gerealiseerd maar vereisen ook de ontwikkeling van nieuwe relaties met burgers, bedrijven en andere overheden en instanties. We stellen hiervoor incidenteel middelen beschikbaar: 550 duizend euro in 2019 aflopend tot 220 duizend euro in 2022.

45. Uitbreiding college en ondersteuning
De uitbreiding van het college en ondersteuning leidt tot extra kosten van structureel 800 duizend euro.

46. Frictiekosten
Er zijn een aantal nieuwe ontwikkelingen waarmee in het huidige frictiekostenbudget geen rekening is gehouden. Bij burgerzaken en DIV zullen naar verwachting herplaatsingskandidaten ontstaan door reorganisaties. Ook de vorming van Stichting WIJ leidt tot een aantal herplaatsers. Binnen het SSC ligt er een krimpopgave terwijl er gelijkertijd een ontwikkelopgave is. Ook dit gaat gepaard met frictiekosten. De verwachte frictiekosten bedragen 2,276 miljoen euro in 2019.

47. Compensatie OZB niet woningen Haren & ten Boer
De harmonisatie van de OZB leidt voor bedrijven in de oude gemeenten Haren en Ten Boer tot een forse lastenstijging. Bedrijven in Haren en Ten Boer betalen na herindeling meer aan OZB dan daarvoor. We willen voor deze bedrijven daarom een compensatieregeling treffen. We stellen hiervoor in 2019 1,35 miljoen euro beschikbaar aflopend tot 540 duizend euro in 2022.

48. Terugdraaien verlaging intensiveringsmiddelen
In de begroting 2015 zijn intensiveringsmiddelen beschikbaar gesteld. In totaal gaat het om bijna 14 miljoen euro structureel. Voor een groot deel van deze middelen wordt de inzet per jaar bepaald. Deze middelen zijn niet volledig structureel vastgelegd en kunnen in principe elk jaar worden heroverwogen. Bij de begroting 2018 is het voorstel gedaan om vanaf 2019 de intensiveringsmiddelen structureel met 1 miljoen euro te verlagen. Deze verlaging draaien we terug omdat we de intensiveringen op de gebieden economie, sport, wonen, verkeer, werk en leren willen continueren.

49/50. Digitalisering archiefbestanden en Transitie DIV

Digitaal werken is noodzakelijk om aansluiting te houden met de digitalisering van de maatschappij. Informatie
delen en verrijken zijn daarin belangrijke thema’s. Om dat te kunnen moet de basis op orde zijn. Er is
geconstateerd dat er grote knelpunten zijn in de analoge en digitale archivering. De maatregelen zijn in een
programma uitgewerkt, maar vragen een forse financiële en personele inspanning. We stellen voor de digitalisering van archiefbestanden 140 duizend euro beschikbaar in 2019 t/m 2022. Voor de transitie van DIV stellen we in 2019, 2020 en 2021 respectievelijke 282 duizend euro, 561 duizend euro en 298 duizend beschikbaar.

51. Moderne ICT groei

Eerder is het uitgangspunt gehanteerd dat de outsourcing van ICT tot een reductie van ICT middelen zou moeten leiden (vermindering aantal laptops, desktops, smartphones en tablets). Dit heeft geresulteerd in
een bezuinigingstaakstelling van 0,8 miljoen euro. We constateren echter dat de reductie van ICT middelen een omgekeerde tendens laat zijn: juist op alle fronten, en dan specifiek op het terrein van tablets en  smartphones, is sprake van stijging dan wel stabilisatie van het gebruik van ICT middelen. Dit past binnen de visie om de medewerkers te voorzien van moderne ICT voorzieningen. Hierdoor moeten we ook onderkennen dat de opgelegde bezuinigingstaakstelling van 0,8 miljoen euro niet haalbaar is en dat er aanvullend sprake is van een tekort van 0,3 miljoen euro. We stellen daarom vanaf 2019 1,1 miljoen euro beschikbaar.

52. Binnenstadonderhoud vastgoed

Voor het binnenonderhoud van het ambtelijk vastgoed (Iederz, Stadsbeheer en kantoren) is voor bedrijfskritische processen (zoals vloeistofdichte vloer stadsbeheer, bedrijfsinstallaties, wettelijke keuringen) budget nodig voor onderhoud. We stellen vanaf 2019 hiervoor 200 duizend euro per jaar beschikbaar.

53. Reorganisatieplan vastgoed

Het reorganisatieplan Vastgoedbedrijf gaat uit gaat van de meest efficiënte organisatie voor de voorliggende taak van het Vastgoedbedrijf. Met dit reorganisatieplan zijn nieuwe functies geformaliseerd en wijzigingen in functie- en loonstructuur doorgevoerd. Wij stellen hiervoor 370 duizend euro beschikbaar in 2019.

54. Huur Oosterboog

De huurovereenkomst voor het pand Oosterboog loopt af eind 2018 en zou niet worden verlengd. De huidige gebruikers van de Oosterboog (DMO, Regiovisie/Groningen Bereikbaar en WIJ Centrum) blijven echter hier gehuisvest de komende jaren. Wij hebben elders geen kantoorruimte  beschikbaar om deze gebruikers te huisvesten. We stellen 125 duizend euro beschikbaar tot 2022 om het pand Oosterboog beschikbaar te houden voor huisvesting.

55. Huur I&A

We huren een pand aan de Griffeweg zodat onderdelen van I&A uitgeplaatst konden worden om het Noordelijke Belastingkantoor te huisvesten aan de Trompsingel. De huur is voor de verwachte duur van de reorganisatie I&A. De reorganisatie is echter nog niet afgerond. We stellen voor om in 2019, 2020 en 2021 hiervoor respectievelijk 55 duizend euro, 196 duizend euro en 141 duizend euro beschikbaar te stellen.

56. Huisvesting WIJ

Bij de vorming van de nieuwe Stichting WIJ zijn wij verantwoordelijk gebleven voor de huisvesting en de facilitaire ondersteuning van de WIJ-teams. Voor een aantal WIJ-teams is nog geen permanente locatie gevonden en op basis van ervaringen in de eerste jaren zijn aanpassingen van huidige locaties nodig. Daarnaast is inzet op ICT nodig voor het faciliteren van flexwerkplekken en software. Wij stellen voor om vanaf 2019 hiervoor 450 duizend euro beschikbaar te stellen.

57. Implementatie omgevingswet

De omgevingswet gaat naar verwachting in per 1/1/2021. Voor de hele nieuwe gemeente Groningen moet er de komende jaren één omgevingsplan komen, waarin alle regels uit alle bestemmingsplannen en vele gemeentelijke verordening verwerkt dienen te worden. Daarnaast moeten de werkprocessen en het bouw- en milieuarchief gedigitaliseerd worden. De financiële impact is groot. De omgevingswet heeft invloed op het gehele ruimtelijke domein en de nodige raakvlakken met het sociale domein. We stellen hiervoor 837 duizend beschikbaar in 2019.

58. Vorming GBI

In de meerjarenbegroting is met ingang van 2018 een besparing van de uitvoeringskosten van structureel 250 duizend euro opgenomen in verband met de vorming van een Gemeenschappelijke Backoffice Inkomen. De vorming van het GBI loopt vertraging op onder andere doordat de technische kant van de backoffice op zijn vroegst in 2021 operationeel is. De besparing kan als gevolg hiervan ook pas vanaf dat moment worden gerealiseerd. Wij stellen voor de geraamde besparing in 2019 en 2020 te laten vervallen.

59. Subsidies beheer & accommodaties
Buurtcentra zijn van belang voor de sociale cohesie. Met de komst van de WIJ en het GON zijn er algemene, laagdrempelige voorzieningen in de wijk hard nodig.  Bij een aantal accommodaties kennen we knelpunten. Wij stellen hiervoor in 2019 20 duizend beschikbaar te stellen en vanaf 2020 50 duizend euro structureel. Daarnaast stellen we incidenteel 35 duizend euro beschikbaar in 2020 en 25 duizend euro in de jaren 2021 en 2022.

60. Terugdraaien bezuiniging dekkingsgraad tarieven cultuur

In het coalitieakkoord 2015-2018 is een besparing van 1 miljoen euro vanaf 2016 opgenomen en ingeboekt op dekkingsgraad tarieven. In de begroting 2016 is voor een bedrag van 750 duizend euro een alternatieve bezuiniging gevonden. Er resteerde een bedrag van 250 duizend euro die voor de helft is gerealiseerd op de sporttarieven.  De andere 125 duizend euro zou eigenlijk gerealiseerd moeten worden op de culturele tarieven. Tot nu toe is de uitvoering daarvan niet mogelijk geweest. We stellen daarom voor 125 duizend euro van deze maatregel terug te draaien vanaf 2019.