In het financieel meerjarenbeeld 2019-2022 geven we aan wat de verwachte financiële autonome ontwikkelingen zijn in de komende jaren. Het geeft de financiële ruimte weer voor de komende periode. De financiële ruimte wordt beïnvloed door de ontwikkeling van het gemeentefonds, de loon- en prijsstijgingen, renteontwikkelingen, de opbrengst van de gemeentelijke belastingen en overige mee- en tegenvallers. In de categorie mee- en tegenvallers zijn de voorbeslagen op de begroting 2019 en financiële harmonisatie effecten door de herindeling opgenomen.

Voorbeslagen op de begroting 2019 zijn besluiten die door de raden van Groningen oud, Haren en Ten Boer na vaststellen van de respectievelijke begrotingen 2018 zijn gedaan en die beslag leggen op de financiële ruimte 2019-2022.

Het financieel meerjarenbeeld 2019-2022 is geactualiseerd ten opzichte van de standen van het meerjarenbeeld voor de jaren 2019-2022 zoals opgenomen in de primitieve begroting 2018 van Groningen, van Haren en van Ten Boer. Het meerjarenbeeld 2019-2022 is het uitgangspunt bij het opstellen van de begroting 2019 van de heringedeelde gemeente Groningen.

In het actuele meerjarenbeeld is sprake van een nadelig saldo van 9,7 miljoen euro in 2019, een voordelig saldo van 4,3 miljoen euro in 2020, een voordelig saldo van 6,6 miljoen euro in 2021 en een positief saldo van 10,3 miljoen euro in 2022. Hierbij moet wel de kanttekening worden gemaakt dat er in het financieel meerjarenbeeld p.m. bedragen zijn opgenomen wat betreft de BUIG (vanaf 2020). Deze tekorten zijn daarom meegenomen in het hoofdstuk over de knelpunten.

De verschillen ten opzichte van het getotaliseerde meerjarenbeeld zoals opgenomen in de primitieve begroting van 2018 worden hierna toegelicht. De ontwikkelingen/toelichting als volgt opgebouwd:

• Ontwikkelingen voormalige gemeente Groningen
• Ontwikkelingen voormalige gemeente Haren;
• Ontwikkelingen voormalige gemeente Ten Boer;
• Harmonisatieverschillen ontstaan als gevolg van de herindeling.

Verklaring verschillen
Reguliere ontwikkelingen 1 tot en met 24

1.  Tekort BUIG

Het nadelig resultaat op de BUIG verslechtert met 10,7 miljoen euro door een afname van het budget 2019 ten opzichte van 2018. Voor 2019 is dit als een gegeven geaccepteerd en verwerkt in het meerjarenbeeld. Voor 2020 en verder is het vraagstuk rond de BUIG meegenomen in het hoofdstuk over de knelpunten.

2.  Nominale compensatie

De nominale compensatie is bedoeld om de koopkracht van de gemeentelijke budgetten op niveau te houden. De nominale compensatie wordt bepaald op basis van een gewogen gemiddelde van de verwachte loon- en prijsontwikkeling. Ten opzichte van het vorige meerjarenbeeld ontstaat in 2019 een nadeel van per saldo 2,3 miljoen euro dat oploopt tot een structureel nadeel van 12,9 miljoen euro vanaf 2022. De verschillen worden hieronder toegelicht.   

Voor 2019 wordt de nominale compensatie vastgesteld op 2,78%. Dit ligt 1% boven het gehanteerde percentage in het vorige meerjarenbeeld (gemeentebegroting 2018). Daarnaast zijn de budgetten geactualiseerd waarover nominale compensatie verstrekt dient te worden. Door toekenning van structureel extra beleid per 2018 en reguliere uitzettingen als gevolg van loon- en prijscompensatie stijgt de omvang van de budgetten waarover jaarlijks compensatie moet worden verstrekt. Per saldo ontstaat in 2019 als gevolg van beide actualisaties een structureel nadeel van 3 miljoen euro.

De actualisaties van de nominale ontwikkelingen over 2017 en 2018 leiden per saldo tot een structureel voordeel van 0,7 miljoen euro vanaf 2018. De neerwaartse aanpassing wordt grotendeels verklaard door een daling van de sociale lasten over 2018.
De oploop van het jaarlijkse nadeel wordt enerzijds veroorzaakt door hogere verwachte nominale ontwikkelingen (jaarlijks circa 1%) en anderzijds door een autonome stijging van de omvang van de budgetten waarover nominale compensatie vergoed dient te worden (jaarlijks circa 7 miljoen euro).

3.  Nominale compensatie verbonden partijen

Voor twee verbonden partijen (Veiligheidsregio en Groninger Archieven) nemen we jaarlijks het daadwerkelijke bedrag op in de gemeentelijke begroting dat door de verbonden partijen is vastgesteld voor nominale ontwikkelingen. Actualisatie van de in de gemeentelijke begroting opgenomen bedragen leidt tot een nadeel van 296 duizend euro in 2019 aflopend tot 183 duizend euro in 2022.

4.  OZB-opbrengst

Het tariefstijgingspercentage voor de OZB wordt berekend op basis van de nominale compensatie. Als gevolg van de hogere nominale compensatie (zie hierboven), stijgt het tariefstijgingspercentage voor de OZB. Dit levert een hogere OZB-opbrengst op van 459 duizend euro in 2019 oplopend tot 2,6 miljoen euro vanaf 2022.

5.  Overige belastingen

We zien structureel meer overnachtingen in de gemeente. Hierdoor vertoont de logiesbelasting een structurele meeropbrengst van 200 duizend euro. Daarnaast is sprake van een nominale ontwikkelingen door een reguliere tariefstijging.

6.  Areaalontwikkeling fysiek

De benodigde budgetten voor het onderhoud aan de openbare ruimte als gevolg van areaalontwikkelingen is geactualiseerd ten opzichte van bedragen die daarvoor meerjarig zijn opgenomen in de begroting 2018. In 2019 leidt dit tot een voordeel van 30 duizend euro, in 2020 tot een voordeel van 78 duizend euro en in 2021 tot een nadeel van 122 duizend euro. De jaarschijf 2022 wordt in deze begroting voor het eerst toegevoegd. Voor het onderhoud in deze jaarschijf zijn minder middelen nodig dan gereserveerd in het meerjarenbeeld daarvoor. Inclusief de doorwerking vanuit voorgaande jaren levert dit een structureel voordeel op van 115 duizend euro vanaf de jaarschijf 2022.

7.  Dividend BNG

Jaarlijks wordt de verwachte dividendinkomst van de bank Nederlandse gemeenten (BNG) voor de begroting bepaald op basis van de werkelijk ontvangen dividendinkomst van het voorgaande jaar. In 2018 is 833 duizend euro ontvangen (2,53 euro dividend per aandeel). Dit is 496 duizend euro meer dan in de begroting 2018 opgenomen. Gezien het feit dat het positieve resultaat deels wordt verklaard door het momenteel ruime ECB-beleid gaan we vanaf de begroting 2019 uit van een dividend uitkomst van jaarlijks 2 euro per aandeel. Dit levert een verhoging op van de jaarlijks verwachte dividendinkomst van 321 duizend euro (tot jaarlijks 658 duizend euro).

8.  Dividend Enexis

Voor 2019 wordt weer uitgegaan van een incidentele dividendinkomst vanuit Enexis van 1,2 miljoen euro.

9. Algemene uitkering
De effecten van de maartcirculaire 2018, de meicirculaire 2018 en de septembercirculaire 2018 zijn verwerkt in het financiële beeld. In de maartcirculaire 2018 zitten de effecten verwerkt van het Regeerakkoord en het IBP. Door de intensiveringen afgesproken in het Regeerakkoord en het IBP stijgt de uitkering die wordt ontvangen vanuit het gemeentefonds in 2018 met ongeveer 13 miljoen euro, oplopend tot 41 miljoen euro vanaf 2022. In de meicirculaire 2018 is deze reeks neerwaarts bijgesteld. Dit komt hoofdzakelijk door een neerwaartse bijstelling van het accres (door een lagere raming voor loon- en prijsbijstelling op de rijksbegroting) en een aanpassing in de systematiek hoe wordt omgegaan met overschotten op het btw-compensatiefonds. Per saldo resteert een voordeel van ongeveer 5 miljoen euro in 2019 oplopend tot 26 miljoen euro vanaf 2022. De septembercirculaire 2018 geeft een vrijwel ongewijzigd cumulatief beeld van het accres tot en met 2023.

10. Rente-effecten   
Belangrijkste wijzigingen in de uitgangspunten ten opzichte van voorgaande jaren is het vaststellen van een Rente Omslag Percentage (ROP) met een neutraal renteresultaat in het eerste begrotingsjaar (in plaats van over vier jaren) en het hanteren van een structurele taakstelling tot en met 2022 van jaarlijks 750 duizend euro door een deel van de lange financieringsbehoefte met kort geld te financieren. De voordelen in latere jaren ontstaan door lagere rentelasten als gevolg van het aflopen van bestaande leningen.

De herfinanciering van oude (dure) leningen Meerstad leidt tot lagere kapitaallasten. In het raadsvoorstel over de overheveling van investeringen in bovenwijkse voorzieningen Meerstad is uitgegaan van een indicatief rentepercentage van 3,74%. Vanaf 2019 wordt een ROP van 2,0% toegerekend aan de bovenwijkse voorzieningen Meerstad. In de eerste jaren worden de kapitaalslasten gedekt uit de vrijval van het weerstandsvermogen (reserve grondzaken). Vanaf 2021 valt het voordeel gedeeltelijk in het meerjarenbeeld. Het voordeel bedraagt voor 2021
687 duizend euro, voor 2022 bedraagt het voordeel 396 duizend euro.

11. A+O Fonds
Vanaf 2018 zijn middelen in onze begroting opgenomen voor door de VNG uitgevoerde gezamenlijke gemeentelijke activiteiten. Tot en met 2017 werden deze activiteiten gedekt door een rechtstreekse uitname uit het gemeentefonds, maar deze werkwijze is niet meer toegestaan. Naar nu blijkt is bij de bepaling van de hoogte van het benodigde bedrag ten onrechte geen rekening gehouden met de jaarlijkse bijdrage van 82 duizend euro aan het A+O fonds.

12.Basisregistraties
Door landelijke ontwikkelingen en regelgeving is het noodzakelijk om de basisregistraties verder op orde te brengen. De extra kosten hiervoor bedragen structureel 150 duizend euro vanaf 2019.

13. Toename aantal raadsleden
De gemeente heeft sinds 2017 meer dan 200 duizend inwoners waardoor de raad zal worden uitgebreid naar 45 raadsleden. Daarnaast is een in 2017 doorgevoerde bezuiniging op de vergoeding voor raadsleden 30 duizend euro te hoog geweest. In totaal leidt dit tot een nadeel van structureel 187 duizend euro vanaf 2019.

14. Accountantskosten
Eind 2017 zijn aanvullende financiële afspraken gemaakt met de accountant. Ten opzichte van het begrote bedrag is een aanvullend bedrag van jaarlijks 100 duizend euro benodigd vanaf 2019.

15. Groninger Archieven
In de gemeentebegroting 2018 is een structurele bezuiniging opgenomen van 100 duizend euro op de bijdrage aan de Groninger Archieven. De voorziene huurverlaging van de Groninger Archieven is met ingang van 2019 nog niet te realiseren.

16. Meerschap Paterswolde
In de begroting 2019 van de Meerschap Paterswolde is een hogere gemeentelijke bijdrage vastgesteld in verband met gestegen onderhoudskosten van het gebied. Voor Groningen betekent dit een structurele verhoging van de bijdrage van 58 duizend euro vanaf 2019.

17. Nominale compensatie en volumeontwikkelingen Wmo en Jeugd
In het Regeerakkoord is onder andere afgesproken om de groei van de algemene uitkering te koppelen aan de groei van de totale rijksuitgaven en per 2019 de integreerbare delen van de integratie uitkering Sociaal domein over te hevelen naar de algemene uitkering. Deze afspraken hebben geleid tot een hoger accres waaruit vanaf 2020 ook de loon-, prijs- en volumenstijgingen in het sociaal domein moeten worden opgevangen. Voorheen werd dit gecompenseerd via de separate rijksuitkering. Het benodigde bedrag voor het opvangen van loon- en prijsontwikkelingen en volumeontwikkelingen in de Wmo en bij Jeugd wordt in 2020 geraamd op 4,0 miljoen euro oplopend tot structureel 12,4 miljoen euro vanaf 2022.  

18. DigiD en MijnOverheid
De kosten voor DigiD en MijnOverheid worden met ingang van 2018 doorbelast aan gemeenten. Voor 2018 heeft de VNG besloten deze kosten eenmalig ten laste van de algemene uitkering te brengen. Met ingang van 2019 ontvangt de gemeente Groningen een factuur op basis van verbruik. Verwachting is dat de kosten de komende jaren zullen stijgen voor DigiD en de berichtenbox door toenemende digitalisering en gebruik. Dit betekent een nadeel van 76 duizend euro in 2019 wat oploopt tot 110 duizend euro in 2023.

19. Veilig e-mailverkeer
Er is een noodzaak voor beveiliging van het e-mailverkeer van raadsleden. De kosten bedragen maximaal 40 duizend euro per jaar.

20. Sportbesluit btw – vrijval bij handhaven sporttarieven
Het kabinet heeft besloten het sportbesluit aan te passen. Dit leidt er onder andere toe dat er per 1 januari 2019 een gewijzigd btw-tarief op sport geldt. Dit heeft onder andere als gevolg dat de inkomsten uit sport niet meer belast hoeven te worden met btw. Besloten is de tarieven te handhaven waardoor er extra inkomsten worden gegenereerd. Voor een deel worden deze extra inkomsten ingezet voor de kapitaallasten vervanging kunstgrasvelden. Het resterende bedrag dat vrijvalt is gereserveerd op een stelpost om conform het amendement van de raad in te zetten voor het programma Sport (2019: 297 duizend euro, vanaf 2020: 180 duizend euro).

21. Wijzigen startmoment afschrijven   
In 2018 is naar aanleiding van een wijziging in het BBV het startmoment van afschrijven gewijzigd naar het boekjaar volgend op het jaar waarin een kapitaalgoed gereedkomt/ verworven wordt. Dit leidt voor een periode van 7 jaar tot lagere kapitaallasten. Het voordeel bedraagt jaarlijks 300 duizend euro en valt vrij naar de algemene middelen.

22. E-depot
In wetgeving is voorgeschreven dat wij onze informatie in goede, geordende en toegankelijke staat bewaren. Een e-depot is een middel om onze digitale informatie niet te verliezen, duurzaam te bewaren en toegankelijk te houden. De gemeente beschikt niet over deze voorzieningen waar dit wel noodzakelijk is. De jaarlijkse kosten bedragen 220 duizend euro waarbij de bijdrage in de implementatiefase gefaseerd kan worden opgebouwd. Dit betekent dat we in elk van de jaren 2019-2022 een structureel bedrag beschikbaar stellen van 55 duizend euro.

23. Overige (kleinere) mutaties
Een aantal mutaties met effect op het meerjarenbeeld met een omvang kleiner dan 100 duizend euro zijn hieronder samengevat weergegeven in een tabel. Gezien de beperkte omvang van de mutaties worden deze niet nader toegelicht.

Voorbeslagen begroting/onontkoombare knelpunten 25 tot en met 37

24. Uitbreiding uren peuteropvang
Om alle jonge kinderen zo veel mogelijk gelijke ontwikkelingskansen te bieden en achterstand in ontwikkeling te voorkomen willen we zorgen voor hoogwaardige, betaalbare en toegankelijke peuteropvang van 16 uur per week voor alle kinderen vanaf 2 jaar. Op 27 juni 2018 heeft de raad ingestemd met de uitbreiding van het aantal uren opvang aan peuters vanaf 2 jaar naar 16 uur per week. De urenuitbreiding kost structureel 1,364 miljoen euro vanaf 2019. Vanaf 2022 bedragen de kosten jaarlijks 1,14 miljoen euro.  

25. Aanbesteding gebiedsondersteuningsnetwerk
Op 18 april 2018 is besloten tot aanbesteding van het Gebiedsondersteuningsnetwerk (GON). In het besluit staat aangegeven dat aanvullende middelen noodzakelijk zijn voor een reëel budget. In 2019 is aanvullend 990 duizend euro nodig en in 2020 360 duizend euro. In 2021 is er sprake van een voordeel van 300 duizend euro. In 2022 is het nadeel afgerond 3,4 miljoen euro: nadeel 4,3 miljoen incidentele continuering extra beleid en voordeel 950 duizend GON.

26. Uitvoering motie, ruimte voor nieuwe initiatieven
Voor innovatieve (burger)initiatieven die niet opgenomen worden binnen het Gebiedsondersteuningsnetwerk wordt in 2019 en 2020 jaarlijks een budget van 300 duizend euro beschikbaar gesteld.

27. Compensatiepakket groen en duurzaamheid Eelde
Op 20 december 2017 is het compensatiepakket voor groen, klimaatadaptie en duurzame mobiliteit Eelde vastgesteld. De structurele lasten van dit pakket bedragen 150 duizend euro per jaar voor de periode 2019 -2037. De bijdrage van 150 duizend euro in 2018 is gedekt vanuit de Algemene egalisatiereserve (AER) en wordt in 2019 weer toegevoegd aan de AER.  

28. Groninger Forum
Voor het sluitend maken van de startbegroting 2020 van de stichting Groninger Forum is besloten de stichting vanaf 2020 jaarlijks 225 duizend euro aanvullende subsidie te verstrekken.

29. Bouwkosten scholen
Door sterk gestegen bouwkosten en stijgende kwaliteitseisen, zijn de reeds beschikbaar gestelde kredieten voor de bouw van de Borgmanscholen in het Ebbingekwartier en de Oosterparkwijk en de “Groenewei” in Tersluis/ Meerstad niet meer afdoende. Om goede schoolgebouwen te realiseren is structureel 65 duizend euro extra nodig.

30. Tijdelijke huisvesting verbouwing stadhuis
Tijdens de verbouwing van het stadhuis moet het hele gebouw leeg gemaakt worden om de aannemer de mogelijkheid te geven het gebouw te kunnen verbouwen. Alle gebruikers moeten daarom tijdelijk verhuizen naar de Radesingel. De incidentele lasten voor de komende jaren zijn afgerond 1,3 miljoen euro. Voor 2019 is het nadeel berekend op 1.003 duizend euro, voor 2020 is het nadeel 103 duizend euro en voor 2021 is het nadeel 151 duizend euro.

31. Plankosten verkenning nieuw muziekcentrum
We verkennen de opties voor een opvolger van het huidige cultuurcentrum De Oosterpoort. Voor de tweede fase van de verkenning rond de nieuwe huisvesting is een plankostenbudget nodig van 520 duizend euro. Daarvan dekken wij 70 duizend euro uit de reserve grondzaken. Aanvullend is dus 450 duizend euro nodig.

32. Continuering extra capaciteit bureau ombudsman
De capaciteit voor het bureau ombudsman wordt structureel uitgebreid. Dit in verband met een stijging qua aantallen, toenemende complexiteit en een uitbreiding van het werkterrein als gevolg van de gemeentelijke herindeling. Het nadeel bedraagt 61 duizend euro.

33. Invoeren vergunningsstelsel kamerverhuur
Ter verbetering van de kwaliteit van de particuliere kamerverhuurmarkt is een verhuurvergunning ingesteld die elke verhuurder van kamers en appartementen voor studenten (en bemiddelaars daarin) dient te hebben. De incidentele invoeringslasten worden geraamd op 180 duizend euro.

34. Incidentele kosten outsourcing ICT
De procedure voor het outsourcen van onze ICT heeft op 5 juli 2018 geleid tot de selectie voor het definitief gunnen van de opdracht. Uitkomst is dat de businesscase over de totale looptijd van het contract wordt gerealiseerd voor wat betreft de uitbesteding van de generieke ICT. Dit vraagt wel om voorfinanciering van met name incidentele transitiekosten in 2019 en 2020 van respectievelijk 9,8 miljoen euro en 260 duizend euro. In de jaren 2021 tot en met 2024 wordt deze voorfinanciering weer ingelost door de structurele besparing op de ICT.

35. Verjonging ambtelijke organisatie
In het coalitieakkoord ‘Voor de verandering 2014-2018’ werd jaarlijks een budget beschikbaar gesteld voor verjonging van de ambtelijke organisatie. Hieronder vallen zowel werkleerbanen op MBO niveau als trainees op HBO/WO niveau. Om in 2019 dit te kunnen voortzetten is een bedrag nodig van 450 duizend euro.

36. Essentaksterfte
Sinds 2010 komt essentaksterfte voor in Nederland. Uit een recente inspectie door twee specialistische bedrijven van het essenbestand in onze gemeente blijkt dat van de ruim 17 duizend geïnspecteerde bomen meer dan de helft is aangetast door deze ziekte. Om de veiligheid van de openbare ruimte te kunnen garanderen moeten we in 2019 tot onze grote spijt 945 essen kappen en meer dan vierduizend bomen extra snoeien. Om het verloop van de aantasting goed te kunnen monitoren moeten we bovendien bijna 15 duizend essen op risicolocaties ieder jaar inspecteren. Het aantal aangetaste essen zal de komende jaren nog verder stijgen. Op grond daarvan moeten we in de komende tien jaar rekening houden met een uitval van nog eens 6.860 essen. De opgave voor het kappen, snoeien en inspecteren van de essen voor de jaarschijven 2019-2022 nemen we op in het meerjarenbeeld. In lijn met onze ambities voor een groene gemeente en conform ons kapbeleid zullen we voor de gekapte bomen nieuwe bomen aanplanten. In de aanloop naar de begroting 2020 zullen we nader onderzoek doen naar de fasering en de kosten voor herplant. De financiële consequenties voor herplant zullen we betrekken bij de begroting 2020.

Ontwikkelingen voormalige gemeente Haren 37 tot en met 49

37. Bestuur en ondersteuning
Dit betreft een actualisatie van de kosten bij burgerzaken en een bijstelling bij gebouwenbeheer als gevolg van een hertaxatie van panden. Dit betreft een nadeel van 19 duizend euro in 2019 aflopend tot 8 duizend euro in 2022.

38. Bijdrage Veiligheidsregio Groningen
De gemeentelijke bijdrage aan de Veiligheidsregio Groningen wordt verhoogd. Dit betekent een nadeel van afgerond 94 duizend euro in 2019, 127 duizend euro in 2020 en 99 duizend euro vanaf 2021.

39. Huur pand Waterhuizerweg
Voor het pand aan de Waterhuizerweg, waarin kinderopvang is gevestigd, is een herziene huurovereenkomst gesloten. Dit levert extra inkomsten op. Het voordeel is structureel en bedraagt afgerond 72 duizend per jaar.

40. Herziene besluitvorming Haderaplein
Op 12 november heeft de raad het nieuwbouwproject Haderaplein gewijzigd vastgesteld.  De wijzigingen in het plan leiden vanaf 2019 tot een structureel nadeel van 100 duizend euro als gevolg van hogere kapitaallasten. Daarnaast nemen we in 2019 een incidenteel nadeel op van 350 duizend euro vanwege het niet in 2019 ontvangen van de bouwleges.

41. Stationsgebied Haren
Conform de boekhoud voorschriften (BBV) zijn bepaalde onderdelen uit de grondexploitatie gehaald en geactiveerd. Dit heeft een structureel nadeel van 200 duizend euro als gevolg van hogere kapitaalasten.

42. Algemene uitkering
De Gemeentefonds-uitkering in de meerjarenramingen zoals opgenomen in de begroting 2018 is gebaseerd op de meicirculaire 2017. De effecten van de septembercirculaire 2017, de maartcirculaire 2018, de meicirculaire 2018[1] zijn verwerkt in het financiële beeld. In de maartcirculaire 2018 zitten de effecten verwerkt van het Regeerakkoord en het IBP. Door de intensiveringen afgesproken in het Regeerakkoord en het IBP stijgt de uitkering die wordt ontvangen vanuit het gemeentefonds. In de meicirculaire 2018 is deze reeks neerwaarts bijgesteld. Dit komt hoofdzakelijk door een neerwaartse bijstelling van het accres (door een lagere raming voor loon- en prijsbijstelling op de rijksbegroting) en een aanpassing in de systematiek hoe wordt omgegaan met overschotten op het btw-compensatiefonds. Per saldo resteert een voordeel van + 1,9 miljoen euro in 2019 oplopend tot 3 miljoen euro vanaf 2022.

43. Nominale compensatie
De nominale compensatie is bedoeld om de koopkracht van de gemeentelijke budgetten op niveau te houden. De nominale compensatie wordt bepaald op basis van een gewogen gemiddelde van de verwachte loon- en prijsontwikkeling. Ten opzichte van het vorige meerjarenbeeld ontstaat in 2019 een structureel nadeel van 458 duizend euro.

44. Kapitaallasten
De raming van de kapitaalslasten is geactualiseerd waarbij een vertraging in de realisatie gecombineerd met onder uitputting van kredieten leidt tot een voordeel van 33 duizend euro in 2019, 182 duizend euro in 2020, 224 duizend euro in 2021 en 144 duizend euro in 2022.

45. Overige (kleinere) mutaties
Een aantal mutaties met effect op het meerjarenbeeld met een omvang kleiner dan 100 duizend euro zijn hieronder samengevat weergegeven in een tabel. Gezien de beperkte omvang van de mutaties worden deze niet nader toegelicht.

46. Structurele effecten najaarsnota
Er ontstaat een structureel nadelig resultaat in het sociaal Domein. Het betreft stijgende kosten huishoudelijke hulp (150 duizend euro) en de daling van de ontvangen eigen bijdragen (50 duizend euro). De geprognosticeerde vrijval van het resultaat van beschermd wonen loopt tot en met 2020 en bedraagt 256 duizend euro. De borgstellingsprovisie GEM Haren Noord CV vervalt waardoor de opbrengst afneemt met 38 duizend euro per jaar. Op basis van de ontwerpbegrotingen van Gemeenschappelijke Regelingen is de bijdrage voor de Gemeente Haren structureel gewijzigd. Het betreft de Gemeenschappelijke Regeling Meerschap Paterswolde en de wijziging gemeentelijke bijdrage Omgevingsdienst (samen 8 duizend euro).

47. Onderhoud wegen
In Groningen worden reconstructies niet geactiveerd waar dit in Haren wel gebruikelijk was. In plaats daarvan houden we na harmonisatie rekening met verhoging van het onderhoudsbudget (met structureel 175 duizend euro) en een verlaging van de kapitaallasten. Een deel van de geactiveerde kosten is in het kader van de harmonisatie afgeboekt. Hierdoor ontstaat per saldo een incidenteel voordelig resultaat van 92 duizend euro in 2019. In de jaren vanaf 2020 is sprake van een per saldo nadelig resultaat dat oploopt en in 2022 130 duizend euro bedraagt.

48. Vervallen bijdrage GEM Haren Noord
De gemeente Haren kreeg 10 jaar lang een bedrag van 536 duizend euro van de Gem Haren Noord (voor het Fonds Bovenwijks). Dit is een vrij besteedbaar bedrag. Deze betaling zijn gestart in 2010 en lopen door tot en met 2019.  Dit bedrag was ten onrechte nog opgenomen in de jaren 2020-2022 en wordt hier gecorrigeerd.

49. Rente-effecten
Harmonisatie van het renteomslagpercentage (ROP) leidt tot een voordelig resultaat bij de gemeente Groningen en een nadelig resultaat bij Haren en Ten Boer. Het voordeel van Groningen is betrokken in het renteresultaat Groningen. Het nadelige resultaat van de harmonisatie van het ROP voor Haren is 672 duizend euro in 2019 en 609 duizend euro structureel vanaf 2020.

Ontwikkelingen voormalige gemeente Ten Boer 50 tot en met 61

50. Doorwerking raadsbesluit 8 november 2017
Door de raad is op 8 november 2017 besloten om een deel van de structurele ruimte te bestemmen. In 2019 is dat 83 duizend euro en vanaf 2022 structureel 73 duizend euro.

51. Doorwerking raadsbesluit 28 maart 2018
Door de raad is op 28 maart 2018 besloten om een deel van de structurele ruimte, namelijk 125 duizend euro structureel vanaf 2019, te bestemmen.

52. Doorwerking voorjaarsnota 2018
De structurele doorwerking van de voorjaarsnota 2018 naar 2019 leidt tot een structureel voordeel van 105 duizend euro vanaf 2019.

53. Onderhoud wegen
In het kader van het traject artikel 12 is het beheerplan wegen geactualiseerd.
In de begroting zijn de structurele gevolgen hiervan verwerkt. In het beheerplan is opgenomen dat het structurele budget voor 2019 met 200 duizend euro moet worden verhoogd.

54. Kindcentrum Ten Boer
Dit betreft de kapitaallast van de mogelijke meerkosten bouw kindcentrum Ten Boer. Uitgegaan is van een bedrag van 2,5 miljoen euro aan meerkosten. Dat leidt tot hogere kapitaallasten van 100 duizend euro.

55. Huur Innersdijk
Verwachting is dat wij minimaal tot en met 2019 nog huur zullen ontvangen voor Innersdijk. In de meerjarenraming valt dit bedrag ad 218 duizend euro vanaf 2020 weg.

56. Algemene uitkering
De Gemeentefonds-uitkering in de meerjarenramingen zoals opgenomen in de begroting 2018 is gebaseerd op de meicirculaire 2017. De effecten van de septembercirculaire 2017, de maartcirculaire 2018, de meicirculaire 2018[2] zijn verwerkt in het financiële beeld. In de maartcirculaire 2018 zitten de effecten verwerkt van het Regeerakkoord en het IBP. Door de intensiveringen afgesproken in het Regeerakkoord en het IBP stijgt de uitkering die wordt ontvangen vanuit het gemeentefonds. In de meicirculaire 2018 is deze reeks neerwaarts bijgesteld. Dit komt hoofdzakelijk door een neerwaartse bijstelling van het accres (door een lagere raming voor loon- en prijsbijstelling op de rijksbegroting) en een aanpassing in de systematiek hoe wordt omgegaan met overschotten op het btw-compensatiefonds. Per saldo resteert een voordeel van + 400 duizend euro in 2019 oplopend tot 700 duizend euro vanaf 2022.

57. Nominale compensatie
De nominale compensatie is bedoeld om de koopkracht van de gemeentelijke budgetten op niveau te houden. De nominale compensatie wordt bepaald op basis van een gewogen gemiddelde van de verwachte loon- en prijsontwikkeling. Ten opzichte van het vorige meerjarenbeeld ontstaat in 2019 een nadeel van per saldo 75 duizend euro dat oploopt tot een structureel nadeel van 263 duizend euro.

58. Leges en belastingen
De meeropbrengsten van 41 duizend euro in 2019 oplopend tot 141 duizend euro in 2022 zijn gebaseerd op een jaarlijkse stijging conform de ramingen voor loon- en prijsstijgingen.

59. Reserve scholenprogramma
In de algemene uitkering zit voor het jaar 2019 een bedrag van 399 duizend euro aan vergoeding uitvoering scholenprogramma. Dat is 264 duizend euro meer dan vaste jaarlijkse vergoeding die wij ontvangen. Dit bedrag voegen wij (net als de vaste vergoeding) toe aan de reserve scholenprogramma.

60. Rente-effecten
Harmonisatie van het renteomslagpercentage (ROP) leidt tot een voordelig resultaat bij de gemeente Groningen en een nadelig resultaat bij Haren en Ten Boer. Het voordeel van Groningen is betrokken in het renteresultaat Groningen. Het nadelige resultaat van de harmonisatie van het ROP voor Ten Boer is 272 duizend euro in 2019 aflopend tot 152 duizend euro in 2020.

61. Overige (kleinere) mutaties
Een aantal mutaties met effect op het meerjarenbeeld met een omvang kleiner dan 100 duizend euro zijn hieronder samengevat weergegeven in een tabel. Gezien de beperkte omvang van de mutaties worden deze niet nader toegelicht.

Harmonisatieverschillen ontstaan als gevolg van de herindeling 62 tot en met 67

62. Algemene uitkering gemeentefonds
De algemene uitkering valt lager uit voor de heringedeelde gemeente. Een aantal maatstaven zijn door het CBS voor de nieuwe gemeente bepaald en het vaste bedrag per gemeente vervalt 2x. Het nadeel dat hierdoor ontstaat bedraagt in 2019 909 duizend euro en dit loopt daarna jaarlijks op met ongeveer 100 duizend euro tot een nadeel van 1,2 miljoen euro in 2022.

63. Harmonisatie berekeningsgrondslagen gemeentefonds Haren
In haar meerjarenraming werd in Haren uitgegaan van constante prijzen. In Groningen wordt er meerjarig uitgegaan van lopende prijzen (betekent dat de budgetten jaarlijks worden gecorrigeerd voor nominale ontwikkelingen). Hierdoor ontstaat vanaf 2020 ieder jaar een voordeel.

64. Reservering ontwikkeling nominale compensatie
Tegenhanger van het voordeel ‘harmonisatie van de berekeningsgrondslagen gemeentefonds Haren’ is dat er een stelpost voor de ontwikkeling van lonen en prijzen moet worden opgenomen voor eenzelfde bedrag.

65. Beleidsharmonisatie
In het kader van de beleidsharmonisatie zijn er een paar onderdelen die voor 1 januari 2019 moesten worden geharmoniseerd. Het betreft alleen onderdelen voor het Sociaal Domein. Dit leidt tot een structureel nadeel van 75 duizend euro.

65. Harmonisatie activa/ afschrijving/ restwaarde
Als gevolg van de herindeling is de waardering van activa herzien. Er is kritisch beschouwd of het activeringsbeleid in overeenstemming is met wet- en regelgeving. Daarnaast vereist harmonisatie dat de afschrijvingstermijnen en restwaardes gelijk worden gehanteerd. Ook is er sprake van omzetting van annuïtaire afschrijving naar lineair. Per saldo resulteert de harmonisatie tot een voordelig effect van 1,1 miljoen euro in 2019 oplopend tot 2 miljoen euro in 2022.

66. Harmonisatie bestuur
Door de herindeling vervallen de bestuurskosten (college, raad, gemeentesecretaris en Griffier) voor Haren en Ten Boer. Daarnaast is er een beperkt nadeel voor de aanstelling van de griffier (50%) van Ten Boer. Per saldo resulteert een vrijval van 1,2 miljoen euro.

67. OZB-indexering Haren, 2,5% per jaar
Bij de consolidatie van de cijfers Haren zijn de OZB-inkomsten meegenomen op het niveau van het jaar 2018. Dit betekent een neerwaartse bijstelling. Vervolgens is de indexatie van 2,5% van Groningen toegepast. In 2020 leidt dit nog tot een beperkt nadeel van 25 duizend euro dat vervolgens oploopt naar een voordeel van 245 duizend in 2022.

[1] De septembercirculaire 2018 is verwerkt voor de nieuwe gemeente en is opgenomen onder Groningen.
[2] De septembercirculaire 2018 is verwerkt voor de nieuwe gemeente en is opgenomen onder Groningen.