Onder specialistische zorgvoorzieningen verstaan wij geïndiceerde zorg voor kortdurende of complexe interventies. De opgave bij het realiseren van het doel van de transformatie is om zoveel als mogelijk vragen van inwoners laagdrempelig op te lossen met gebruikmaking van basisvoorzieningen (zie beleidsveld 4.1.6 Sociale basisvoorzieningen ) en ondersteunende voorzieningen (zie beleidsveld 4.2.1Ondersteunende voorzieningen ) en daarmee een kleiner beroep te doen op specialistische zorgvoorzieningen. Deze vraagstukken pakken we integraal op, door breed te kijken naar alle aspecten in het leven van onze inwoners.

Transformatie
Doel van de transformatie van het sociaal domein is een inclusieve samenleving waarin iedereen naar vermogen mee kan doen. Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) hebben we de wettelijke opdracht om daar waar nodig mensen te ondersteunen in hun zelfredzaamheid en participatie. Daarbij gaan we uit van de volgende inrichting van het sociale domein: Een samenleving met een sterke sociale basis bestaande uit informele sociale verbanden en de sociale inzet van alle vrijwilligers, ondernemers, stichtingen en verenigingen die de gemeente rijk is (spoor 1). (Basis)voorzieningen die openstaan voor alle bewoners (spoor 1). Ondersteuning dichtbij huis die aansluit op de behoefte en mogelijkheden van de inwoners en hun netwerk. Het gaat hierbij met name om langdurige ondersteuning in het alledaagse (spoor 2). Geïndiceerde zorg voor kortdurende of complexe interventies (spoor 3). De opgave bij het realiseren van het doel van de transformatie is om zoveel als mogelijk vragen van inwoners laagdrempelig op te lossen met gebruikmaking van spoor 1 en 2 en daarmee minder een beroep te doen op voorzieningen van spoor 3. De werkwijze met sporen is vergelijkbaar met de Harense Rotonde.

We bieden jeugdhulp waar een jeugdige of zijn ouders dit nodig hebben bij problemen met het opgroeien, de zelfredzaamheid of maatschappelijk participatie. In de gemeente Groningen willen we:

• De opvoedkracht van ouders en de zelfredzaamheid van jeugdigen versterken zodat ze eventuele problemen zoveel mogelijk binnen het eigen netwerk zelf kunnen oplossen;
• Dat jeugdigen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving opgroeien en deelnemen aan het gewone leven. Ondersteuning bieden we in de natuurlijke omgeving. Hiertoe transformeren we het jeugdstelsel;
• Dat de betrokken jeugdigen en betrokken ouders/opvoeders de begeleiding en ondersteuning krijgen die nodig is. En dat ze daar tevreden over zijn;
• Streven naar het inzetten van minder intensieve specialistische jeugdhulp en het voorkomen van terugval.

De school is een plek om problemen vroeg te signaleren. Gemeenten en schoolbesturen hebben daarbij een eigen verantwoordelijkheid. Gezamenlijk gaan we uit van: één kind, één gezin, één plan, één regisseur en één integrale benadering op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, maatschappelijke ondersteuning en werk & inkomen. Daarom werken we samen op lokale, regionale en provinciale schaal.

Met de volgende indicatoren wordt de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Hoe staan we ervoor?

Met ingang van 2019 gaan de Gebiedsondersteunende Netwerken (GON) van start in vier gebieden, exclusief Haren. Hierin geven vier hoofdaanbieders met een vast bedrag (lump sum) vorm aan de individuele begeleiding, de dagbesteding, het kortdurend verblijf en sociale activering voor volwassenen. Uitbreiding met het gebied van Haren is niet eerder mogelijk dan 2021. Daarnaast zijn er in 2019 nieuwe raamovereenkomsten voor de huishoudelijke hulp en de algemene voorziening huishoudelijke hulp van kracht. Voor het doelgroepenvervoer (leerlingenvervoer, Wmo-vervoer en WSW-vervoer) hebben wij een aanbesteding uitgevoerd samen met alle overige Groningse en Drentse gemeenten en de provincies Groningen en Drenthe. Medio 2017 is een overeenkomst afgesloten voor de periode 2018 tot augustus 2022.

De jeugdhulp is in 2018 weer gezamenlijk met alle Groninger gemeenten via de RIGG ingekocht. Sindsdien zijn we niet langer financieel solidair voor alle jeugdhulpvormen. De continuïteit en de beschikbaarheid van de gewenste jeugdhulp voorzieningen is daarmee gewaarborgd. We blijven als Groninger gemeenten gezamenlijk sturen op de beoogde transformatie van het jeugdstelsel. De toegangsfunctie tot gespecialiseerde jeugdhulp en het deel van de ambulante jeugdhulp die we beide vanuit de stichting WIJ laten uitvoeren is geen onderdeel van de gemeenschappelijke inkoop en doen we als gemeente zelf. De gespecialiseerde jeugdhulp wordt daarnaast ook ingezet via verwijzingen huisartsen, medisch specialisten en gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming.

Wij hebben de jongerenaanpak ingezet om de integrale werkwijze jeugdhulp, onderwijs en arbeidsmarkt te realiseren. De pilot School als Wijk is in 2016 geborgd door middel van de inzet van het voortgezet onderwijs (VO) WIJ-team. We organiseren frequente overleggen tussen de contactpersonen onderwijs en de WIJ-teams om de samenwerking te bevorderen. Binnen de Jongeren aanpak speelt de Taskforce Jongeren een centrale rol. De Taskforce biedt onder andere een escalatiemodel voor professionals die met kwetsbare jongeren werken en is bevoegd om oplossingen voor een jongere te forceren als professionals er niet uitkomen. Onderdeel hiervan is ook het (snel) aanpassen van uitvoeringsbeleid als jongeren als neveneffect van dit beleid in de knel raken.

Wat willen we bereiken in 2019?

Met de nieuwe wijze van bekostiging van de individuele en groepsgerichte ondersteuning willen we een versnelling van de transformatie bewerkstelligen en een verbinding realiseren met de Participatiewet. De vier geselecteerde hoofdaanbieders hebben zich verbonden aan de transformatieopgave en treden daarmee op als partners bij het anders organiseren en innoveren van de ondersteuning. Zij ontvangen hier ook budget voor. In 2019 werken we samen met de ketenpartners verder aan de transformatie van het jeugdhulpstelsel, aan de hand van de Transformatieagenda jeugdhulp 2018 - 2020. We willen waar mogelijk de intramurale zorg verminderen en meer substitutie van zwaardere intensieve zorgvormen door meer ondersteuning en zorg dichtbij. Hiermee willen we bereiken dat onze inwoners zoveel mogelijk in hun eigen omgeving opgroeien en zich ontwikkelen, en deelnemen aan het gewone leven.

Om deze transformatie opgaven te realiseren richten we de samenwerking tussen de WIJ-teams (spoor 2) en de specialistische hulp (spoor 3) effectief in; en werken we aan de domein-overstijgende samenwerking binnen de specialistische jeugdhulp.

Specifiek in Ten Boer werken we aan een ‘doorbraakproject’. Binnen dit project worden (zo mogelijk) alle budgetten in het sociaal domein van Ten Boer gebundeld in een ondersteuningsfonds. Het betreft de huidige lasten Wmo, Jeugd, schuldhulpverlening, bijzondere bijstand, welzijnswerk, statushouders en armoede. Door inzet van dit fonds maken we mogelijk dat de ondersteuning van de inwoners van Ten Boer zo integraal mogelijk georganiseerd kan worden.

Om de reeds ontwikkelde jongerenaanpak goed te borgen houden we aandacht voor goede onderlinge relaties met interne en externe partners en zorgen we voor duidelijke en transparante werkprocessen die goed op elkaar aansluiten. Hierbij stellen we de leefwereld van de jongeren centraal en indien nodig zorgen we voor maatwerk. We werken samen aan het doel om jongeren te ondersteunen om (economisch) zelfstandige inwoners van onze gemeente te worden.

Wat gaan we hiervoor doen?

• Eind 2018 zijn we gestart met een pilot waarbij dagbesteding voor volwassenen als algemene voorziening wordt aangeboden in Ten Boer. Het doel is om ook hier laagdrempelige ondersteuning en ontmoeting nabij te kunnen aanbieden;

• In 2018 is de nieuwe regionale inkoop van de jeugdhulp van start gegaan. Ook in 2019 bieden we jeugdhulp met vernieuwde producten. Belangrijk onderdeel hiervan is het omvormen van ‘jeugdhulp verblijf’ in een traject waarin verblijf een tijdelijk onderdeel is binnen een integraal ambulant traject;
• We voeren de pilot Ondersteuner Jeugd en Gezin verder in. De verwachting is dat de inzet van een Ondersteuner Jeugd bij de huisarts met aandachtsgebied jeugd en gezin verwijzingen naar de specialistische jeugdhulp kan verminderen dan wel voorkomen;
• Aan de hand van de Transformatieagenda jeugdhulp 2018 - 2020 werken we samen met de ketenpartners verder aan de transformatie van het jeugdstelsel:
  • Normaliseren en versterken eigen kracht jeugdige/gezin en context en eerder juiste hulp op maat, in aansluiting op de ondersteuningsbehoefte;
  • Vergroten van de inzet van intensief ambulante jeugdhulpvormen voor jeugdigen ter voorkoming van inzet van intramuraal aanbod;
  • Vergroten van de inzet van gezinsvormen en pleegzorg als alternatief voor intramurale setting;
  • Doorlopende zorgarrangementen voor jeugdigen die 18 jaar worden, zowel ambulante vormen als binnen verblijfsvormen;
•  We continueren de acties op verbeterpunten in de integrale ondersteuning aan kwetsbare jongeren in 2019 binnen de bestaande beleids- en werkterreinen zoals Werk en Inkomen, Onderwijs en Jeugdhulp. Zie ook beleidsveld 4.1.3 Positief opgroeien .
• We geven uitvoering aan het doorbraakproject in Ten Boer