Hoe staan we ervoor?

De Zonnewijzer uit 2016 ging er nog van uit dat zonne-energie een aandeel van ongeveer veertig procent van de gevraagde elektriciteit kan leveren aan een CO ₂ -neutrale gemeente in 2035. In de Routekaart is de ambitie herzien en opnieuw doorgerekend hoe de energievoorziening er in 2035 uit zou moeten zien. Hieruit blijkt dat de ambitie voor zonne-energie naar boven toe moet worden bijgesteld naar maar liefst zestig procent aandeel van lokaal duurzaam opgewekte energie. Met 800 MWp geïnstalleerd vermogen wordt zonne-energie de grootste duurzame elektrische energiebron van de gemeente. Dit komt overeen met ongeveer 2,7 miljoen zonnepanelen. De potentie van de daken moet dan ten volle benut worden. Van de opgave kan 300 MWp op daken van woningen en bedrijven worden gerealiseerd. De overige 500MWp in zonneparken.

Het aantal zonnepanelen op daken in Groningen groeit nog altijd exponentieel: van 3.500 panelen in 2011 naar circa 107.000 stuks in 2018 (waarvan ongeveer 93.000 in Groningen en 14.000 in Ten Boer). Daarnaast zijn in 2017 en 2018 enkele grootschalige zonneparken opgeleverd waardoor de groei is versneld. In Groningen en Ten Boer liggen op dit moment bijna 245.000 zonnepanelen. De geprognosticeerde 100.000 panelen (25 MWp) in 2018 is daarmee ruimschoots behaald. We liggen vooralsnog twee jaar vóór op schema. Hoewel de ambities op korte termijn ruimschoots gehaald zijn, constateren we eveneens dat het laaghangend fruit inmiddels wel is geplukt. De makkelijke en logische daken zijn inmiddels voorzien van zonnepanelen. De verdubbeling van het aantal zonnepanelen op daken per twee jaar is steeds minder vanzelfsprekend. We constateren dat de groei van zonnepanelen op bedrijfsdaken achterblijft bij de verwachting.

Wat willen we bereiken in 2019?

De ambitie voor 2019 en 2020 is feitelijk in 2018 al gehaald, met name dankzij de realisatie van de vier zonneparken (Vierverlaten, Woldjerspoor, Zernike en Roodehaan). Iets meer dan de helft van alle zonnepanelen ligt daarmee in parken. Dat betekent niet dat we klaar zijn en achterover kunnen leunen. Het aantal zonnepanelen in parken zal fors moeten groeien. Van 25MWp nu, naar 150MWp in 2023. Het ontwikkelen van een zonnepark neemt tot vier jaar tijd in beslag. Ook constateren we dat de exploitatie van zonneparken onder druk staat, door enerzijds teruglopende terugleververgoedingen van het Rijk, en anderzijds strengere eisen van lagere overheden ten aanzien van onder andere landschappelijke inpassing en financiële participatie. We bereiden potentiële zonneparklocaties (zoals Meerstad-Noord) voor en stellen een nieuw beleids- en afwegingskader voor zonneparken op. Ook het aantal zonnepanelen op daken zal in vijf jaar moeten verdubbelen om in de pas te blijven met de gewenste groei.

Wat gaan we hiervoor doen?

• Tot 2020 ligt de focus op de ontwikkeling van zonnepanelen op bedrijfsdaken. Hier is de grootste groei te halen. We willen bedrijven ‘ontzorgen’ door hen van A tot Z te begeleiden in het proces van opstarten tot exploiteren, inclusief het regelen van de nodige financiering (subsidie, crowdfunding, leningen). Deze projecten doen we samen met de bedrijvenverenigingen. Met het huidige budget kunnen we circa vijftien bedrijven per jaar halen;
• Daarnaast willen we gemeentelijk en maatschappelijk vastgoed voorzien van zonnedaken. Zo willen we op vijftig procent van alle schooldaken vóór 2020 zonnepanelen hebben. Voor dit project is intensieve begeleiding nodig;
• We hanteren het uitgangsprincipe van dubbel ruimtegebruik. We zien het liefst zonnepanelen op alle geschikte daken en op de P+R terreinen. We gaan daarom onderzoeken hoe P+R terreinen verduurzaamd kunnen worden door het plaatsen van zonnedaken. We nemen daarbij uitdrukkelijk de koppelingskansen met laadinfrastructuur voor auto’s en lijnbussen mee;
• We voorzien in 2019 minimaal acht gemeentelijke daken van zonnepanelen door de GrESCo;
• We stimuleren en faciliteren lokale initiatieven zoals Grunneger Power en Buurkracht, zoals het ondersteunen van VvE’s bij het doen van haalbaarheidsstudies;
• In Haren loopt een subsidietraject voor verduurzaming van scholen (Zonnescholen). Scholen kunnen zich aanmelden en subsidie krijgen voor energiebesparende maatregelen en zonnepanelen;

• In 2019 stellen we een nieuw beleidskader voor zonneparken op. De opgave voor 500 MWp aan zonneparken (is een gecombineerde oppervlakte ter grootte van ongeveer 800 voetbalvelden) vergt een zorgvuldige afweging waar deze opgave kan ‘landen’. Het beleidskader zonneparken is een uitwerking van The Next City, waarin drie kansrijke zoekgebieden voor grootschalige energieopwekking zijn gedefinieerd. Daarnaast updaten wij ons algemeen beleidskader en het uitvoeringsprogramma De Zonnewijzer;
• Eén van deze kansrijke gebieden als energielandschap in The Next City is Meerstad-Noord. Voor het halen van de zonopgave is het mogelijk om de helft van de opgave (250 MW ≈ 250 hectare) in dit gebied te realiseren. We onderzoeken wat hiervan de mogelijkheden zijn, hoe meerwaarde gecreëerd kan worden en hoe andere energievraagstukken hierin opgenomen kunnen worden. De verkenning moet het project toetsen op haalbaarheid. Het gaat daarbij om: opstellen van een business case, milieu-ruimtelijk onderzoek (waaronder natuur en ecologie), landschappelijke inpassing en de mogelijkheden voor financieel participeren door omwonenden en belanghebbenden. De verkenning wordt in een gebiedsparticipatief proces uitgevoerd, samen met Bureau Meerstad, omwonenden en andere belanghebbenden;
• In Ten Boer loopt een vergunningaanvraag voor een circa 65 hectare groot zonnepark nabij de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in Garmerwolde. Inzet is een SDE+ aanvraag in 2019;
• In 2018 is zonnepark Roodehaan opgeleverd. Onderzocht wordt de haalbaarheid om dit park uit te breiden. Hiertoe is in 2018 een landschapsvisie opgesteld om de mogelijkheden, randvoorwaarden en kaders in beeld te brengen. Binnen deze visie vallen twee zonneparkinitiatieven. De verwachting is dat in 2019 hiervoor twee SDE+ aanvragen worden ingediend;
• In Haren loopt de vergunningaanvraag voor zonnepark Mikkelhorst. Inzet is een SDE+ aanvraag in het voorjaar van 2019. V erder worden in ‘De Vork’, het gebied rondom de voormalige vuilstort bij de Grootslaan, de mogelijkheden verkend voor de ontwikkeling van een zonnepark.