Algemeen

Coalitieakkoord 2019-2022 gezond, groen en gelukkig Groningen

In het coalitieakkoord benoemt het college vier grote opgaven. Ondanks de sterke positieve ontwikkeling van Groningen zijn er veel mensen die moeite hebben de eindjes aan elkaar te knopen. Deze twee gezichten van onze gemeente, soms niet meer dan de even huisnummers en de oneven huisnummers in een straat, willen we bij elkaar brengen. Daarnaast willen we de aantrekkelijkheid van de binnenstad, de openbare ruimte van wijken en de dorpen verbeteren. Alle vormen van werk zijn van belang om volwaardig deel te nemen aan de stadse samenleving of de dorpsgemeenschap. Met wijkvernieuwing leggen we verbindingen binnen wijken en verkleinen we sociale tegenstellingen. We verkennen hoe we de wijkvernieuwing uit kunnen breiden. Groningen wil een gemeente zijn die verbindt en sociale tegenstellingen verkleint.

In het coalitieakkoord wil het college de traditionele sectorale benadering van de gemeente doorbreken en verbindingen maken tussen verduurzamen, woningbouw, gezondheid, welzijn en groen. We investeren in openbare ruimte, ontmoetingsplekken, wijkwinkelcentra, wijkeconomie en in de infrastructuur in de wijken en dorpen. De vernieuwing van het wijkwelzijnswerk gaat hand in hand met fysieke maatregelen die deze coalitie doorvoert in de wijken. Preventie in plaats van zorg betekent ook vroeg signaleren als straten of buurten dreigen af te glijden. Ongelijke gebieden moeten ongelijk behandeld worden. Basisbanen zorgen voor activering van mensen die langdurig thuis zitten. Deze banen worden gevonden in opgaven in de buurt: van fietsstewards in de binnenstad tot buurtconciërges in wijkvernieuwingswijken. Activiteiten en accommodaties in de wijk moeten een stevige positie krijgen op het gebied van arbeidsparticipatie en preventie. De wijkvernieuwingsplannen voor Selwerd, Indische Buurt/De Hoogte, Beijum en De Wijert vormen het kader voor de eerste wijkenergieplannen. In Ten Post en Ten Boer wordt het programma gevormd vanuit de dorpsvernieuwingsplannen en de versterkingsopgave, in Haren door de dorpsvisies.

We zetten in op het verbinden van fysieke en sociale thema’s. Dat doen we integraal, gebiedsgericht en opgave-gericht. Het schaalniveau van wijken, buurten en dorpen is daarvoor het meest geschikt. De gebiedsteams, de wijkwethouders en de twee dorpswethouders zijn daarbij de spil in de wijk en het dorp. Zij ondersteunen de beweging naar meer zeggenschap voor de bewoners in wijk of gebied. We breiden daarom het budget voor de wijkcommunicatie, wijkkompassen en wijkprojectleiders uit naar Haren en Ten Boer. Zij jagen aan dat de gemeentelijke organisatie steeds meer gebiedsgericht gaat werken. Dat betekent niet meer budget, maar wel budget anders en samen besteden. De wijkvernieuwingswijken krijgen daarin prioriteit. Maar we starten ook met de voorbereidingen voor wijkvernieuwing in Lewenborg, Paddepoel en Vinkhuizen. Bovendien blijven de gebiedsteams de agenderende en signalerende rol behouden in de wijken. Daarmee streven we naar een duurzame democratische vernieuwing en een integrale gebiedsgerichte manier van werken in alle wijken en dorpen.

Hoe staan we ervoor?

Groningen staat er op dit moment goed voor. Het economisch herstel wordt zichtbaar in een positieve ontwikkeling van de werkgelegenheid en een daarbij behorende banengroei. Het gunstige tij komt ook tot uitdrukking in een toenemende druk op de woningmarkt. De gemeente Groningen heeft zich in de afgelopen jaren op meer terreinen ontwikkeld. Dit geldt vooral voor de ontwikkeling van veiligheid en de beleving hiervan. Ook de waardering van de sociale leefomgeving in zijn totaliteit is gestegen. Wel zien we tussen de wijken verschillen. Vooral voor wijken waar relatief veel bewoners wonen die afhankelijk zijn van de overheid (bijvoorbeeld voor werk en inkomen, zorg en welzijnsvoorzieningen) is aandacht nodig. In Haren en Ten Boer, waarvoor we (nog) geen vergelijkingen hebben, wordt de sociale en fysieke leefomgeving sterk gewaardeerd. Hoe de diverse wijken ervoor staan, zien we terug in de Wijkkompassen van onze wijken.

In dit algemene deel beschrijven we de beleidsonderdelen die voor alle wijken van belang zijn en niet specifiek aan bepaalde wijken kunnen worden toegeschreven. Dit betreft de doorontwikkeling van de Basismonitor en wijkkompassen, StadDoetMee, de inzet van buurtconciërges en buurtbemiddeling, het straathoekwerk en (voormalige) ID-banen.

Wat willen we bereiken in 2019?

Wijkvernieuwing
Samen met vijf woningcorporaties (Nijestee, Lefier, De Huismeesters, Patrimonium en Wierden en Borgen) hebben we een gezamenlijke visie en aanpak op de wijkvernieuwing geformuleerd. De kern van de visie op wijkvernieuwing is dat we een gemeente willen waar iedereen tot zijn recht komt en op een gelijkwaardige manier kan deelnemen aan de samenleving. We hebben beschreven hoe we hier de komende jaren concreet invulling aan willen geven. We richten ons daarbij eerst op de wijken Selwerd, Beijum, De Wijert en Indische Buurt/De Hoogte. In de wijkvernieuwingsplannen voor deze wijken staat de aanpak voor sociale vraagstukken beschreven. Per wijk is te lezen welke projecten gaan bijdragen aan onder meer goed en duurzaam wonen, aan energiebesparing, aan de aanpak van armoede, aan groen en buitenzijn, aan een veilige buurt, aan gelukkig en gezond wonen, aan positief opgroeien en aan bewonersparticipatie. De plannen zijn de basis voor het verdere gesprek met bewoner in de wijken.

Dorpsvernieuwing
In Ten Post, Ten Boer en Woltersum, middenin het aardbevingsgebied, ligt een grote versterkingsopgave van de woningen. Sloop en nieuwbouw is een onderdeel van de oplossing. We pakken dat gebiedsgericht aan, waarbij verduurzaming en investeren in leefbaarheid essentieel zijn. Met het kabinet zijn afspraken gemaakt over de bekostiging van de versterking. In het Nationaal Programma Groningen komen hiervoor ook budgetten beschikbaar.

Doorontwikkeling Basismonitor en Wijkkompassen
In het afgelopen jaar hebben we hard gewerkt aan de doorontwikkeling van de Basismonitor en de Wijkkompassen. Het oorspronkelijke wijkkompas was gebaseerd op 36 indicatoren; dit aantal hebben we uitgebreid tot meer dan 250 indicatoren. Dat betekent dat we op alle beleidsterreinen beter kunnen inzoomen op de wijken en de verschillen duidelijker in beeld kunnen brengen. Afgelopen najaar is voor de twaalfde keer de Wijkenquête Leefbaarheid en Veiligheid afgenomen. Zo’n 9000 inwoners uit Groningen, Haren en Ten Boer zijn gevraagd naar hun mening over de kwaliteit van leefbaarheid en veiligheid. In het voorjaar van 2019 verwachten we de resultaten van de Wijkenquête te hebben verwerkt in de Basismonitor en de Wijkkompassen. De Wijkkompassen zijn online te bekijken.

Stad Doet Mee
Met Stad Doet Mee bieden we een fundament voor nieuwe vormen van samenwerking met én tussen bewoners. We investeren daarbij in innovatieve vormen van participatie en experimenteren met nieuwe methoden van lokale (directe) democratie. Dit doen we op het niveau van de buurt of wijk, maar ook op gemeentelijke schaal. We hebben daarbij een stevige ambitie om onze lokale democratie met participatieve vormen van (wijk)democratie te versterken. Bewoners die zelf (mee)beslissen over investeringen in de eigen wijk of dorp. We organiseren de dialoog tussen bewoners, waardoor er meer dynamiek in de wijken en dorpen en variatie in participatievormen is. We beogen zo meer betrokkenheid van bewoners bij elkaar te creëren. Ook beogen we dat er meer en andere bewoners actief worden, en dat bewoners samen gedragen beslissingen nemen over hun woon- en leefomgeving. Met ontwikkelingen als de Omgevingswet en het ‘Right to Challenge’ zetten we de beweging in gang dat bewoners samen richting geven aan hun buurt, wijk en dorp.

Elk gebiedsteam experimenteert met nieuwe vormen van samenwerken met en tussen bewoners, waarbij uw raad actief wordt betrokken: herinrichting A-kwartier, Coöperatieve Wijkraad, Wijkdeal De Wijert, Golvend Lewenborg en Wijkbedrijf Selwerd. In Ten Boer en Haren ontwikkelen we een werkwijze die past bij het dorpse karakter van deze gebieden. In Ten Boer is daarmee al een start gemaakt. Nabijheid, benaderbaarheid en ruimte voor initiatief staan daarbij centraal.

Continuering Straathoekwerk
Jongerenwerkers leggen contacten met jongeren en verzorgen activiteiten. De straathoekwerkers leveren ook een belangrijke bijdrage in het project Oud en Nieuw, waar ze preventieve activiteiten uitvoeren. De aansturing en uitvoering van de taken zal sterker worden gericht op de specifieke wijkopgaven (met straatcoaches als referentie), in nauw overleg tussen gebiedsteams en de WIJ-teams.

Studenten en WIJS (Wijk Inzet door Jongeren en Studenten)
Als studenten en andere inwoners vaker met elkaar in contact komen, ontstaat er meer begrip voor elkaar en durven ze elkaar eerder aan te spreken op bijvoorbeeld overlast. Hierdoor verandert de beeldvorming. Om dit contact te bevorderen, blijven we inzetten op WIJS (Wijkinzet door Jongeren en Studenten). Studenten krijgen als onderdeel van hun onderwijsprogramma studiepunten als ze met concrete vragen en opdrachten van burgers en professionals aan de slag gaan. Een belangrijk neveneffect is ook dat steeds meer studenten zich vrijwillig gaan inzetten voor WIJS en voor hun eigen buurt. Er wordt actief samengewerkt met de gebiedsteams en WIJ-teams. WIJS is onderdeel van het programma Wonen .

• Uitvoeren van de projecten uit de wijkvernieuwingsplannen;
• Doorontwikkeling Basismonitor Wijkkompassen;
• Doorontwikkeling StadDoetMee en actief volgen van de vijf experimenten;
• Inzet van WIJS voor het bevorderen van samenleven tussen studenten en andere bewoners;
• Bijdrage voor inzet ID-banen;
• Inzet Straathoekwerk en Stratenaanpak;
• Tegengaan van verloedering en overlast in de wijken door middel van buurtconciërges;
• Vroegtijdige signalering en aanpakken van conflicten tussen buurtbewoners middels buurtbemiddeling.

Wat gaan we hiervoor doen?