Paragraaf 1 Integraal gebiedsgericht werken

West

West

Hoe staan we ervoor?

De grotere woonwijken in West, Vinkhuizen, Paddepoel en Selwerd, kenmerken zich allemaal door een sterk vergrijsde bevolkingsopbouw. Dit geldt ook voor het dorp Hoogkerk. In Vinkhuizen, Paddepoel en Hoogkerk zijn in de afgelopen twintig jaren flinke wijkvernieuwingsingrepen gepleegd waardoor deze wijken een grote diversiteit in de woningvoorraad hebben gekregen. In Selwerd is de wijkvernieuwing recent gestart onder het motto ‘Sunny Selwerd’ waarvoor Healthy Ageing uitgangspunt vormt voor de te behalen doelen. In de wijkkompassen van Vinkhuizen, Paddepoel en Selwerd valt op dat ze veel gemeen hebben. Niet zo verwonderlijk, want deze wijken zijn allen gebouwd in de periode eind jaren 1950 - eind jaren 1960. Veel oorspronkelijk eerste bewoners wonen er nog steeds, wat ook de vergrijzing verklaart. Ook de beoordeling van de kwaliteit van leven vraagt de nodige aandacht. Het gaat daarbij om problemen met rondkomen, meedoen, opgroeien en gezondheid. Voor Selwerd komt daar nog bij dat de beoordeling van de openbare ruimte, met name beheer, onderhoud en verloedering, een lage waardering heeft. Voor de overige wijken in West valt op dat Tuinwijk een flinke transformatie heeft ondergaan na de wijkvernieuwingsingrepen in de periode 2000-2010. Was het voorheen een wijk ‘onder aan de ladder’, daar is het nu opgeklommen tot een wijk die op bijna alle punten goed beoordeeld wordt. Dat geldt tevens voor alle nieuwbouwwijken in West (de Buitenhof, de Held, Gravenburg en Reitdiep). De enige uitzondering is dat de zowel maatschappelijke, als sociaal-culturele voorzieningen daar laag beoordeeld worden.

Gebiedsopgave
Ondanks de intensieve wijkvernieuwingsaanpak kent Paddepoel nog altijd de nodige sociale problematiek. De laatste jaren is dit zichtbaar in de vorm van jongerenoverlast welke in belangrijke mate ontstaat door problematische gezinssituaties. Voor bewoners geldt dat zowel deze overlast en achterliggende problematiek, als ook de gebiedsontwikkeling rondom het Winkelcentrum (ervaren als het hart van de wijk) veel aandacht nodig heeft.

In Vinkhuizen zijn er nog steeds zorgen over de sociaaleconomische situatie van een aanzienlijk deel van de wijk. Wat in Vinkhuizen vooral opvalt is de invloed van de lage score van het veiligheidsgevoel. Dit vraagt om een multiprogrammatische aanpak die aangrijpt op buurt/straatniveau. De wijk zelf heeft onder de titel ‘Vinkhuizen laat niet los’ de behoefte uitgesproken voor meerjarenprogramma’s in plaats van kortdurende initiatieven die vanuit verschillende separate gemeentelijke programma’s geïnitieerd worden.

Wat willen we bereiken in 2019?

Wijkvernieuwing Selwerd
Vijf jaar geleden is de wijkverbetering in Selwerd langs drie sporen gestart: 1. voortzetting van een gestart sociaal verbeterprogramma in de wijk; 2. een aanvullend programma waarin de aandachtvelden in de wijk (ontmoeting, armoede en opvoeding) centraal stonden, met ruimte voor een beperkt aantal fysieke investeringen in de wijk; 3. het versterken van de bewonersparticipatie in de wijk. De gewenste fysieke wijkvernieuwing heeft als gevolg van corporatieve plannen en ambitie alsnog een stevige impuls gekregen. In 2019 brengen we samen met bewoners, corporaties en andere partners in de wijk de verbetering in Selwerd naar een nieuw en ambitieus niveau.

Healthy Ageing vormt de rode draad van de aanpak. Een aanpak die samen met het wijkbedrijf, het bewonersplatform, corporaties, instellingen in de wijk en kennisinstellingen in de gemeente (RUG en UMCG) is vormgegeven. Op diverse plekken in de wijk is in 2018 renovatie, transformatie, sloop en nieuwbouw gestart. Uitgangspunt is dat Selwerders in de eigen wijk kunnen blijven wonen. Er wordt in de uitvoering van alle plannen gekeken naar koppelkansen: herinrichting groen (beweging/ontmoeting/recreatie), parkeren/verkeersveiligheid en leefstraten in combinatie met sociale interventies voor de wijk. Duurzaamheid en energietransitie vormen zowel op sociaal als fysiek gebied de kans om in Selwerd achterstanden om te buigen in een sprong vooruit.

Bewoners hebben de afgelopen jaren intensief gewerkt aan de opzet van het Wijkbedrijf Selwerd. Inmiddels zijn daar tientallen bewoners actief die betrokken zijn bij een veelvoud aan initiatieven en projecten in de wijk. Het wijkbedrijf is uitgegroeid tot een stevige basis waaruit de gemeente en corporaties de wijkvernieuwing verder vorm willen geven. Het Wijkbedrijf dient daarbij als het door bewoners gerunde ‘projectbureau’ van Selwerd.

Voor de uitvoering in 2019 wordt gedacht aan vernieuwende projecten die zorgen voor een doorbraak in de armoedeaanpak in verbinding met werk en inkomen. Veel aandacht gaat uit naar de mogelijkheden om werk in de wijk te creëren.

Bewonersbeheer Tuinwijk
Oude en nieuwe bewoners voelen zich betrokken bij de buurt. Een bewonersgroep draagt bij aan het onderhoud van de stoepen en het groen en er zijn vrijwilligers die het beheer van het buurtcentrum Tuinpad ondersteunen. De wijk heeft zelf initiatief genomen om betaald parkeren in de wijk in te voeren. Dit vraagt om een steviger basis in de wijk met zelfbeheer van bewoners en de gemeente in een partnerrol. In 2017 is hiervoor een eerste verkenning uitgevoerd, de komende jaren willen we dit op wijktempo samen met de bewoners verder vormgeven.

Centrumzone Paddepoel/Co-creatie
In winkelcentrum Paddepoel ligt de komende jaren de meest integrale opgave voor de wijk: een vitaal hart van de wijk, met een aantrekkelijk winkel-, woon- en verblijfsklimaat voor jong en oud; goede en veilige verbindingen met de wijk en de daar aanwezige functies (waaronder de vensterschool). Hierbij wordt bijzondere waarde gehecht aan een groene en autoluwe inrichting. Deze gebiedsontwikkeling biedt ook kansen op duurzame verbeteringen in zowel fysiek als sociaal opzicht. Daarnaast draagt de herinrichting van het winkelcentrum bij aan een gezondere leefstijl.

De wijkraad startte drie jaar geleden het initiatief co-creatie als nieuw gespreksplatform in de wijk. Een themagroep houdt zich bezig met de ontwikkeling van dit hart van de wijk, de centrumzone. De wijk heeft daarnaast initiatief genomen om bestaande en nieuwe sociale verbanden te versterken door enerzijds het aanleggen van een fysieke verbinding tussen een woonlocatie en een buurtrestaurant, maar ook door groepen te faciliteren die vanuit de wijk zelf de grotere thema’s in de wijk (armoede, eenzaamheid, opgroeien) vanuit de wijk zelf op eigenwijkse manier oppakken.    

Vinkhuizen laat niet los
In de meerjarige wijkaanpak ‘Vinkhuizen laat niet los’ wordt door bewoners, WIJ-team en gemeente samen gewerkt aan eigenwijkse oplossingen voor Vinkhuizen. De wijk kent een hoge organisatiegraad en veel actieve bewoners die zich inzetten voor de wijk en/of buurt. Met deze partijen samen geven we ‘Vinkhuizen laat niet los’ verder vorm.

Aanpak Westelijke Ringweg
Aan de randen van de wijk vinden nog de nodige stedenbouwkundige ontwikkelingen plaats: woningbouw tegen het Westpark en bouw crematorium; tijdelijke sociaal-maatschappelijke en culturele functies in vrijgekomen schoolgebouwen aan de Travertijnstraat; revitalisering Woonboulevard Hoendiep; ontwikkeling Suikerfabriekterrein; aanpak Westelijke Ringweg. Deze ontwikkelingen willen we optimaal benutten, om ook daarmee een aantal hardnekkige sociaaleconomische en (verkeers)veiligheidsvraagstukken van de wijk mee op te lossen. De aanpak van de Westelijke Ringweg vormt voor de komende jaren speerpunt in deze aanpak.

Wijken met een hart (Reitdiep, De Held, Buitenhof en Gravenburg)
Reitdiep heeft met haar haven, school en (winkel-)voorzieningen een eigen karakter. Het door de wijk zelf gestichte en gerunde wijklokaal is een mooi voorbeeld van nieuw partnerschap tussen de wijk en de gemeente. Op deze weg willen we ook samen met de andere wijken zoeken naar kansen om wijkverantwoordelijkheid verder uit te bouwen. In Gravenburg en de Held vormen verkeersvraagstukken daarin een prominent aandachtspunt. We willen creatief meedenken met de wijk om daar vanuit onze programma’s tijdelijke en duurzame oplossingen voor te vinden.

Stimuleren wijkdynamiek Hoogkerk en Vensterschool
Hoogkerk kent een stevige participatietraditie. Met de bewoners van Hoogkerk geven we deze traditie een nieuwe impuls. Slimme aanpassingen aan de Vensterschool - in het hart van de wijk - vormen hiervoor een belangrijke kans. Samen met bewoners en het WIJ-team gaan we op zoek naar nieuwe functies. Daarnaast willen we stimuleren dat kinderen op een veilige manier op de fiets naar school gaan en ligt er een opgave om verborgen armoede te doorbreken.

  • Uitvoering, doorontwikkeling en monitoring van Wijkvernieuwing Selwerd;
  • Uitbouwen van Wijkbedrijf Selwerd als projectbureau voor de wijk en de wijkvernieuwing;
  • Faciliteren initiatieven Co-creatie Paddepoel;
  • Starten met gebiedsontwikkeling rondom Winkelcentrum Paddepoel;
  • Doorontwikkeling zelfbeheer Tuinwijk;
  • De Aanpak Westelijke Ringweg als katalysator gebruiken om sociaaleconomische en veiligheidsvraagstukken in Vinkhuizen aan te pakken;
  • De wijkverantwoordelijkheid in Reitdiep, De Held, Buitenhof en Gravenburg verder uitbouwen;
  • Onderzoek naar uitbreiding van functies Vensterschool Hoogkerk.

Wat gaan we hiervoor doen?